Samenstelling gezond darmmicrobioom ontrafeld

Tot op heden was het niet duidelijk waaruit een gezond darmmicrobioom precies bestaat. Door grootschalig onderzoek hebben onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) dit nu kunnen bepalen.  

Microbioom

Al enige tijd is bekend dat het microbioom betrokken is bij het ontstaan van diverse ziekten. Het microbioom is het geheel aan bacteriën en andere micro-organismen dat ieder mens heeft en dat zich vooral in de darmen bevindt. Veranderingen in de samenstelling en functie van het microbioom worden in verband gebracht met een breed scala aan gezondheidsstoornissen, variërend van maag-, darm-, leverziekten en metabole ziekten tot psychische stoornissen.  

DNA-analyse

Wanneer is een darmmicrobioom gezond, en wanneer niet? Om dit te kunnen vaststellen, werd in 2015 door onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) het Dutch Microbiome Project gestart. Dit volgde op het microbioomonderzoek in Lifelines-DEEP en bij patiënten met de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. De onderzoekers gingen van meer dan 8.200 deelnemers van Lifelines de precieze samenstelling en functie van het microbioom na door het DNA van alle aanwezige micro-organismen compleet te analyseren. Bij het onderzoek waren deelnemers betrokken die in goede gezondheid verkeren, alsook deelnemers die verschillende ziektebeelden hebben.  

Ziekte en gezondheid

Door de ontlasting van deze deelnemers heel precies te analyseren, bleek dat maar liefst 241 klinische factoren van invloed zijn op de samenstelling van het microbioom. Ook werd duidelijk dat veel ziekten beïnvloed worden door de samenstelling van het microbioom. Er zijn specifieke groepen bacteriën in het microbioom die geassocieerd zijn met veel verschillende ziekten. Het omgekeerde bleek ook het geval: er zijn ook bacteriën in het microbioom die juist geassocieerd zijn met een betere gezondheid.  

De invloed van groen

De onderzoekers gingen ook na welke factoren de samenstelling van het microbioom beïnvloeden. Het is belangrijk om hier een goed beeld van te hebben, want via die factoren is het microbioom potentieel te veranderen en te verbeteren. Naast bekende factoren als dieet, medicatiegebruik en ziekte, werd duidelijk dat ook andere factoren een effect te hebben. Het microbioom blijkt bijvoorbeeld gezonder als iemand in een groenere en minder vervuilde omgeving woont, en er minder fijnstof in de lucht is.  

Gezamenlijk huishouden bepalende factor

Opvallend was dat niet alleen iemands huidige leefomstandigheden bepalend zijn, maar ook de omstandigheden uit het verleden. De leefomgeving in de kindertijd kan invloed hebben op de samenstelling van het microbioom. Als iemand bijvoorbeeld is opgegroeid in een omgeving waar gerookt werd, dan heeft dat ook invloed op zijn of haar microbioom op volwassen leeftijd. Een andere opmerkelijke uitkomst was dat samenwonen in een huishouden ervoor zorgt dat het microbioom van de betreffende personen grotendeels dezelfde samenstelling hebben. Zodra ze niet meer samenwonen, wordt de overlap tussen hun microbiomen na verloop van tijd steeds kleiner. 

Onschatbare waarde voor vervolgonderzoek

Uit het onderzoek blijkt dat veel ziekten beïnvloed worden door de samenstelling van het microbioom. Met de resultaten weet het UMCG nu te omschrijven wanneer een microbioom gezond is. Therapieën die op het microbioom zijn gericht, zijn daardoor in de toekomst gemakkelijker te ontwikkelen. Daarnaast is deze resultaten van onschatbare waarde voor vervolgonderzoek naar het microbioom.

Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke magazine Nature. 

Bron: UMCG