Onderzoek naar alcoholproductie in darmen bij overgewicht

De micro-organismen in de darmen van veel mensen met overgewicht maken in verhoogde mate alcohol, wat leidt tot leververvetting. Onderzoekers van het Amsterdam UMC hebben een prestigieuze beurs ontvangen om onderzoek te doen naar de achterliggende oorzaken van deze overmatige alcoholproductie.

Leververvetting

Dat alcohol in de darmen van mensen met overgewicht wordt aangemaakt, ontdekten hoogleraar Inwendige geneeskunde Max Nieuwdorp en zijn team in het Amsterdam UMC in 2022. Het afbreken van die overmatige alcohol leidt tot leververvetting, wat weer risico’s geeft op ziekten als diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Voor een groot onderzoek naar de achterliggende oorzaken van overmatige alcoholproductie heeft Nieuwdorp nu een ERC Advanced beurs ontvangen van 2,5 miljoen euro. Uiteindelijk hoopt hij een manier te vinden om een teveel aan geproduceerde alcohol in de darmen, en daarmee de gerelateerde ziekten, te voorkomen.

Halve liter whisky

Uit het eerdere onderzoek blijkt dat bij de omzetting van suikers in de darmen van mensen met overgewicht een hoeveelheid alcohol kan vrijkomen die vergelijkbaar is met bijna een halve liter whisky. Dat komt doordat de samenstelling van het microbioom in hun dunne en dikke darm verstoord is. Voor de patiënten kan veel alcohol in de darmen grote gevolgen hebben. Nieuwdorp: ‘De lever moet, net zoals met alcohol uit drank, hard werken om de grote hoeveelheid alcohol af te breken, en dat gebeurt door het als vet op te slaan. Hierdoor krijgen mensen een vette lever die uiteindelijk kan gaan ontsteken en dat kan leiden tot ernstige aandoeningen als levercirrose en hart- en vaatziekten.’

Veel suikers

Bijna 1 op de 5 volwassenen in Nederland heeft obesitas en meer dan 80 procent van hen heeft leververvetting. Nieuwdorp vermoedt dat veel suikers in ons moderne eetpatroon te maken heeft met de verhoogde alcoholproductie in de darmen. Met het geld van de beurs gaat hij dit verder onderzoeken, door bijvoorbeeld de medische gegevens en eetpatronen van deelnemers aan het langlopende HELIUS-onderzoek te analyseren.

Bacteriën in de darm

Nieuwdorp hoopt dat de ontdekking van de verhoogde alcoholproductie door het verstoorde microbioom in de darmen een nieuw spoor creëert in de zoektocht naar een manier om leververvetting en leverontsteking te behandelen. Hij wil bijvoorbeeld kijken of het mogelijk is om de alcoholproductie in de darmen te beheersen door bacteriën in de darm uit te rusten met eigenschappen waardoor ze meer alcohol kunnen afbreken.

ERC Advanced beurs

De ERC Advanced beurzen bieden Europese onderzoekers de mogelijkheid om ambitieuze, op nieuwsgierigheid gedreven projecten na te streven die kunnen leiden tot belangrijke wetenschappelijke doorbraken. Ze worden toegekend aan gevestigde, toonaangevende onderzoekers met een bewezen trackrecord van belangrijke onderzoeksresultaten in het afgelopen decennium.

Bron: Amsterdam UMC