Recensie: Slaap vast

In het nieuwste boek van Michael Mosley vertelt hij hoe je van slaapproblemen af komt. Centraal staan 2 nieuwe, verrassende elementen die hij meeneemt in zijn radicaal nieuwe slaapprogramma: slaaprestrictie en eten. Mosley belooft in 4 weken een gezond slaappatroon. Maakt hij zijn belofte ook waar?

Slaapefficiëntie

De Britse dr. Michael Mosley is arts, documentairemaker en auteur van onder meer het 5:2 vastendieet en Het slimmedarmendieet. Zijn nieuwste boek start met algemene informatie over slaap. Hoe de wetenschap bewust werd van de noodzaak van slaap, hoe slapen fysiologisch werkt en wat de gevolgen zijn van te weinig slaap: het ontwikkelen van het metabool syndroom en een negatieve gemoedstoestand. Mosley introduceert het begrip slaapefficiëntie. Dat komt neer op de hoeveelheid tijd die je daadwerkelijk slapend in bed doorbrengt. Je slaapefficiëntie bereken je door het aantal uur dat je hebt geslapen (schat hoe lang het duurde voordat je insliep en hoe lang je ’s nachts wakker hebt gelegen). Zet dit om in minuten en deel door het totale aantal minuten dat je in bed hebt doorgebracht. Vermenigvuldig dit met 100 en je hebt de slaapefficiëntie. Een slaapefficiëntie van minimaal 85-90 procent noemt Mosley perfect. Vanaf 80 procent is ook nog acceptabel, zeker voor oudere mensen (hij noemt helaas geen leeftijd). Tegenwoordig kun je je slaapefficiëntie tracken via allerlei smartwatches en dit beveelt hij van harte aan.

Tot het uiterste

Natuurlijk onderging Mosley voor zijn boek ook weer een experiment. Hij creëerde een setting waarbij het hem uiteindelijk lukte om “maar 64 uur” wakker te blijven. Het wereldrecord ligt op meer dan 11 weken. Zo gortig hoeven we het volgens zijn boek niet te maken, maar het experiment haakt wel aan bij de methode die hij promoot bij ernstige slaapproblemen: slaaprestrictie. Een groot deel van zijn boek wordt hieraan gewijd, inclusief een stappenplan van week tot week. Je begint met het bouwen van een gezonde omgeving (matras- en kussencheck, je cafeïne-inname verlagen en het bijhouden van een slaapdagboek) en gaat dan korter in bed liggen dan je normaal doet. Als je normaal 8 uur in bed ligt waarvan je maar 6 uur echt slaapt, dan ga je 2 uur later naar bed. Dit houd je vol tot je slaapefficiëntie verbetert en dan kun je langzaamaan 20 minuten eerder naar bed gaan. Het kan een week of 8 duren voor het effect optimaal is. Een experiment voor doorzetters dus!

Veel (eet)regels

Mosley trekt in dit boek werkelijk alles uit de kast. Mediteren, prebiotica, het microbioom, ademhaling, slaaprestrictie, vasten, alcohol, cafeïne, dutjes, blootstelling aan licht, regelmaat, slaaphygiëne, slaapdagboek, bedrituelen en beweging. Het duizelt mij als lezer een beetje. Waar moet ik beginnen? Heb ik een keuze? Het programma klinkt mij als een strak regime in de oren en er lijkt weinig ruimte voor nuance. Met opmerkingen als “Een mevrouw bewaarde een paar repen chocolade in haar nachtkastje voor als ze ’s nachts trek kreeg; geen wonder dat ze slecht sliep!” komt Mosley soms oordelend over. Hij adviseert een mediterrane voeding en wijdt daar maar liefst 28 pagina’s aan. In mijn optiek had dat korter gekund: eet puur en onbewerkt.

Recepten

In het laatste deel van het boek geeft Mosley een scala aan vezelrijke recepten (die door zijn vrouw zijn ontwikkeld) voor een gezond microbioom. De recepten zijn tevens zonder toegevoegd suiker en met gebruik van volle, pure producten. Deze vezelrijke, suikerarme maaltijden dragen bij aan een gezond microbioom en dat zorgt volgens Mosley voor een betere nachtrust. Al met al is het een boek dat hier en daar wat spartaans en belerend overkomt en dat weinig ruimte overlaat voor de coachende rol. Een mooi informatief boek. Maar voordat je zijn strakke regime aan de man brengt, onderzoek je hopelijk eerst de wensen en mogelijkheden van je coachee.

Mosley schreef eerder Het vastendieet, Het 8-weekse bloedsuikerdieet, Het Slimmedarmendieet, De Snelle 800 en nu als 5e op rij: Slaap vast – Een baanbrekend slaapprogramma.

Slaap vast – Een baanbrekend slaapprogramma, Michael Mosley, Uitgeverij Nieuwezijds, ISBN 9789057125461, 296 pagina’s, € 20,-