Positieve onderzoeksresultaten niet vaker gepubliceerd dan negatieve

“Negatief” onderzoek naar de werking van medicijnen heeft net zoveel kans op publicatie als “positief” onderzoek. Dat schrijven onderzoekers van het Radboud-UMCumc in PLOS ONE. Terwijl de onderzoekers hadden verwacht “publicatiebias” te ontdekken. Publicatiebias kan op diverse manieren ontstaan. De onderzoekers bekeken manuscripten die tussen januari 2010 en april 2012 voor publicatie werden aangeboden aan de medische tijdschriften British Medical Journal, Annals of the Rheumatic Diseases, British Journal of Ophthalmology, Gut, Heart, Thorax, Diabetologia en Journal of Hepatology. De manuscripten met resultaten van gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek naar de werking van geneesmiddelen werden geselecteerd (472 artikelen; 3% van de in totaal bijna 16.000 ingediende manuscripten). Daarvan werd 1/5 uiteindelijk gepubliceerd. Van de ingediende manuscripten hadden er 287 (60.8%) positieve resultaten en 185 (39.2%) negatieve resultaten. Negatieve studies werden even vaak gepubliceerd als positieve studies.

Vaak wordt publicatiebias toegeschreven aan onderzoekers en sponsors die studies met negatieve resultaten niet opsturen naar tijdschriften, maar selectieve publicatie kan bijvoorbeeld ook optreden nadat artikelen zijn ingediend bij tijdschriften. Onderzoeker Marlies van Lent: ‘Aangezien de acht vakbladen de onderzoeken met een positieve uitkomst niet vaker publiceerden dan de onderzoeken met een negatieve uitkomst, treedt de publicatiebias misschien vooral op vóór het indienen van de manuscripten en spelen de onderzoekers daarin zelf een grotere rol dan de redacties van de medische vakbladen.’

Voor de financiering van onderzoek maakten de onderzoekers een onderscheid tussen niet-industrie, door industrie ondersteunde en door industrie gesponsorde studies. Onderzoeksleider Henk Jan Out: ‘Deze drie groepen hadden in respectievelijk 65, bijna 50 en 70 procent van de gevallen positieve onderzoeksresultaten, in tegenstelling tot eerdere bevindingen dat met name industriestudies vaker gunstige resultaten laten zien. Kijk je naar het aantal artikelen dat uiteindelijk wordt gepubliceerd, dan ligt dat respectievelijk op 13, 18 en 40 procent. Onderzoek gesponsord door de industrie lijkt een grotere kans op publicatie te hebben dan onderzoek waar de industrie helemaal geen bemoeienis mee heeft.’

Bron: Radboudumc