Leefstijlbegeleiding bij vrouwen met een migratieachtergrond 

In sommige groepen mensen met een migratieachtergrond neemt obesitas snel toe. Expertisecentrum Pharos deed onderzoek naar behoeftes en uitdagingen op het gebied van gewicht en leefstijl van mensen met een migratieachtergrond en ernstig overgewicht. Duidelijk is dat meer factoren meespelen dan alleen voeding en leefstijl, zoals de sociale omgeving, discriminatie en stress.

Migratieachtergrond

Mensen met onder andere een Turkse, Marokkaanse, Surinaamse of Nederlands-Caribische migratieachtergrond hebben vaker obesitas dan mensen zonder migratieachtergrond. Bij sommige groepen stijgt het aantal met obesitas snel. Zo steeg het aantal mensen met obesitas van de Nederlands-Marokkaanse tweede generatie (18 – 40 jaar) van 7 procent in 2012 naar 18 procent in 2020. Onderzoekers van Pharos interviewden 16 vrouwen met ernstig overgewicht die een Turkse, Marokkaanse, Surinaamse of Nederlands-Caribische migratieachtergrond hebben en daarnaast moeite hebben met rondkomen of laag opgeleid zijn. Dit zijn allemaal factoren waarvan bekend is dat het lastiger is om een gezond gewicht te hebben. Daarnaast interviewden ze 9 gezondheidsprofessionals die veel werken met deze groep. 

Uiteenlopende factoren

Uit het onderzoek blijkt dat bij mensen met een migratieachtergrond uiteenlopende factoren een rol kunnen spelen bij het ontstaan van overgewicht. Leefstijl (in het bijzonder te weinig bewegen), chronisch slaaptekort, depressie, (chronische) stress, discriminatie, bijwerkingen van bepaalde medicatie, een laag inkomen, een ongezonde voedselomgeving en factoren als de sociale omgeving en rol in de familie dragen allemaal bij. Verder viel het de onderzoekers op dat de geïnterviewde vrouwen vaak te maken hebben met fysieke aandoeningen waardoor bewegen lastiger is. Ook wijzen de vrouwen specifieke “life events” aan die van invloed waren op een sterke toename van lichaamsgewicht. Hierbij werden onder andere zwangerschap, de coronapandemie, scheiding en het migreren naar een omgeving met ongezonder eetaanbod genoemd.  

Onvoldoende bekendheid

Het merendeel van de geïnterviewde vrouwen gaf aan zich gezonder te willen voelen. Uit de interviews blijkt dat ze alleen onvoldoende bekend zijn met de mogelijkheden die er zijn voor ondersteuning hierbij. Bestaande interventies als een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) sluiten niet altijd even goed aan. GLI’s worden namelijk in de Nederlandse taal gegeven. Ook wordt er bij voedingsadviezen te weinig rekening gehouden met de eetcultuur, volgens de geïnterviewden.   

Tips voor professionals

De onderzoekers geven de volgende tips om leefstijlverandering bij vrouwen met een migratieachtergrond te ondersteunen: 

• Vraag breed uit om de factoren voor overgewicht, maar ook kansen voor verandering in kaart te brengen. Vraag naar stress, verdriet, trauma, mentale gezondheid, slapen, werktijden, maar ook naar mogelijke ervaringen met discriminatie en uitsluiting. Handelingsperspectieven uit de publicatie van Pharos over chronische stress kunnen helpen om dit gesprek goed te voeren. 
• Zet (cultuursensitieve) professionele support in als cultuursensitieve GLI-coaches en diëtisten. Voedingsadviezen die te weinig rekening houden met de eetcultuur zijn een beperkende factor.  
• Bied concrete hulp in kleine stapjes. Sommige vrouwen zien door drukte en stress niet waar er ruimte is voor verandering. Geef daarnaast concrete tips, bijvoorbeeld door samen naar de supermarkt te gaan en gezonde keuzes te maken. 

Bron: Pharos