‘Intermitterend vasten niet altijd geschikt bij diabetes type 2’

Patiënten met diabetes type 2 die een sulfonylureumderivaat, een SGLT2-remmer of insuline gebruiken, kunnen beter niet intermitterend vasten. Dat adviseert het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) in een herziening van de “NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2”. Verder spreekt de NHG geen voorkeur uit voor een vetbeperkt, koolhydraatbeperkt, ketogeen, mediterraan of paleodieet: het ene dieet is niet beter dan het andere.

Vragen bij huisartsen

Volgens de NHG leven bij huisartsen veel vragen over een eventuele voorkeur voor een (streng) koolhydraatbeperkt dieet, intermitterend vasten of andere diëten bij diabetes type 2. Dat vormde de aanleiding voor de herziening van de paragraaf over de niet-medicamenteuze behandeling van mensen met diabetes type 2 in de NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2.

Alle diëten leiden tot gewichtsverlies

Bij de herziening heeft de NHG-werkgroep verschillende diëten onderzocht: het koolhydraatbeperkte dieet, het ketogeen dieet, intermitterend vasten (in een vorm waarbij de patiënt 1 of 2 dagen per week vrijwel niet eet), het vetbeperkte dieet, het paleodieet en het mediterrane dieet. De conclusie: er is geen voorkeur voor een specifiek dieet. Alle diëten leiden tot gewichtsverlies. Alleen intermitterend vasten is minder geschikt voor patiënten die een sulfonylureumderivaat of insuline gebruiken (risico op hypoglykemie) of die een SGLT2-remmer gebruiken (risico op ketoacidose).

Gezond eten op Thuisarts.nl

Naar aanleiding van de herziening is de patiënteninformatie over diabetes type 2 op Thuisarts.nl aangevuld met een nieuwe tekst “Ik wil gezond eten bij diabetes type 2”. De belangrijkste adviezen hierin zijn:

• Eet regelmatig

Elke dag 3 gezonde maaltijden en niet meer dan 4 keer per dag kleine gezonde tussendoortjes, zoals een schaaltje rauwkost of een handje noten.

• Eet vers en onbewerkt

Kies liever geen bewerkte producten zoals kant-en-klare maaltijden, sauzen en soepen, frisdrank, snoep, chips en koekjes.

• Eet veel vezels en weinig zetmeel en suikers

Kies voor producten met veel vezels en langzame koolhydraten zoals groente, fruit, noten, peulvruchten en volkoren producten.

• Eet elke dag veel groente

Eet bijvoorbeeld groente bij elke maaltijd. Zorg in ieder geval dat het avondeten voor het grootste deel uit groente bestaat. Groenten uit diepvries, blik en pot zijn ook goed.

• Eet elke dag fruit, maar niet meer dan 2 porties

Kies voor vers fruit of uit de diepvries. Sap, shake, smoothies, fruit uit blik en pot en gedroogd fruit worden afgeraden omdat er veel suikers in zitten.

• Eet 1 keer per week vette vis

In vette vis als zalm, haring, makreel en sardientjes zitten gezonde vetten. Ook vette vis uit diepvries of blik is goed. Kies niet voor gefrituurde vis, zoals kibbeling.

• Eet weinig vlees

Als iemand vlees eet, kies dan bij voorkeur voor onbewerkt wit vlees, zoals kip en kalkoen.

• Kies melkproducten zonder suiker

Extra suiker zit bijvoorbeeld in vla.

• Kies voor gezonde vetten

Kies vaker voor producten met gezonde onverzadigde vetten zoals olijfolie, halvarine, vette vis en noten. En kies minder vaak voor producten met ongezonde verzadigde vetten en transvetten zoals koekjes, chips, snacks, worst en salami.

• Drink water, thee of koffie en liever geen alcohol

Doe geen suiker of honing in thee of koffie. Bij alcoholconsumptie is het belangrijk om te weten dat dit tijdelijk het bloedsuikergehalte verlaagt.

• Eet niet te veel zout

Doe zelf geen zout in het eten en eet geen kant-en-klare maaltijden, sauzen en kruidenmixen. Kook met verse kruiden en bijvoorbeeld peper, knoflook, citroen, gember of ui.

• Extra vitamines en mineralen

Bij metformine is het belangrijk om te zorgen dat de voeding genoeg vitamine B12 bevat. Verder hebben vrouwen vanaf 50 jaar, mannen vanaf 70 jaar en iedereen met een getinte huid extra vitamine D nodig.

Bronnen: Huisarts en Wetenschap en Nederlands Huisartsen Genootschap