Insulineresistentie als sleutel voor welvaartsziekten

Bekijk voeding en leefstijl vanuit een evolutionair perspectief en verklaar op die manier het ontstaan van de westerse ziektes die onze volksgezondheid bedreigen. Dat is de boodschap van het Ancestral Health Congres, dat op 26 september in Groningen werd gehouden. Een volle congresdag, met vele sprekers.

Het lekkerste voor het laatst bewaren. Geheel conform dit calvinistische principe hadden de organisatoren lezing van de Zuid-Afrikaanse prof. Tim Noakes, de publiekstrekker, aan het eind van de dag gepland. Ondanks het tijdstip hing het publiek aan zijn lippen, want Noakes is een charismatische spreker. En waar tref je een wetenschapper die openlijk excuus aanbiedt voor het feit dat hij jarenlang de verkeerde adviezen heeft gegeven? Noakes vindt dat alle artsen en alle diëtisten dat moeten doen, dat zij moeten zeggen dat koolhydraten geven aan mensen met diabetes en insulineresistentie een verkeerd advies is. Waar ging het fout volgens Noakes? Met de Amerikaanse richtlijnen voor goede voeding, die in 1977 uitkwamen. Daarin werd de nadruk gelegd op minder verzadigd vet en op het eten van meer koolhydraten. En dat terwijl de mens totaal geen koolhydraten nodig heeft, zegt Noakes. Omdat we meer koolhydraten zijn gaan eten, zijn we ook meer calorieën gaan eten, want koolhydraten bieden minder verzadiging. Vanaf 1977 begon ook de opmars van overgewicht en diabetes en 20 jaar na dato begon de onstuitbare opmars van diabetes type 2. Denk trouwens niet dat er in de nieuwe richtlijnen veel veranderd is. Noakes vertelde dat het BMJ onlangs een artikel van Nina Teicholz publiceerde, waarin zij gehakt maakt van de wetenschappelijke onderbouwing van deze richtlijnen.

Zelf ontwikkelde Noakes in 2010 ook diabetes, ondanks het feit dat hij zich keurig aan de voedingsrichtlijnen hield én marathons liep. Op een avond las hij het boek van Atkins en sindsdien viel het kwartje en verbeterde zijn gezondheid. In 2015 schreef hij het boek ‘The real meal revolution’, in 5 weken tijd. En sindsdien is zijn visie op koolhydraatbeperkt eten sterk in opmars in Zuid-Afrika, maar ook daarbuiten.

Noakes noemt het trouwens ‘Banting’, als eerbetoon aan Mr. Banting, een Britse begrafenisondernemer die in 1862 dit dieet volgde.Noakes is niet vies van prikkelende uitspraken zoals ‘Een aardappel is hetzelfde als een pakje glucose’ en ik vind hem af en toe wat dwingend, als een dominee die zieltjes wint voor zijn koolhydraatbeperkte kerk. Maar zijn boodschap om te minderen met koolhydraten (en dan vooral de toegevoegde suikers en geraffineerde koolhydraten) snijdt hout, zéker voor mensen met overgewicht en diabetes type 2. Het effect van het koolhydraatbeperkt dieet bij overgewicht is wetenschappelijk bewezen en het belangrijkste is: mensen voelen zich er goed bij en hebben geen honger. Dat laatste is iets dat de diëtisten Janet Noome en Connie Hoek dagelijks ervaren in hun praktijk.

Een volledig verslag van deze dag vind je hier.