We moeten niet meewerken aan laf gepolder

‘Het voedselsysteem moet op de schop’. Dat zei prof. Jaap Seidell tegen mij in de podcast Gezond Gesprek. Ik ken deze hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de VU in Amsterdam als een vriendelijke en wijze man, die graag bemiddelt en partijen met elkaar verbindt, maar nu is zijn oproep dwingender en dringender dan ooit. Seidell schreef samen met Jutka Halberstadt het boek “Andere kost”, dat zeer binnenkort verschijnt. Luister deze podcast! Lees dit boek! Want beiden laten heel duidelijk zien dat er grote maatregelen nodig zijn om de voeding en de volksgezondheid in Nederland te verbeteren. En jij – als diëtist – hebt hierin ook een taak en verantwoordelijkheid.

In het boek krijgt de voedingsindustrie er flink van langs. Want zij maakt op grote schaal de ultrabewerkte producten, die het gros van het aanbod vormen in de supermarkt. En deze producten nodigen uit tot overconsumptie, leveren vrijwel alleen calorieën en nauwelijks voedingsstoffen en ze zijn ook nog eens goedkoper dan bijvoorbeeld groenten en fruit. Ze zijn zelfs direct ziekteverwekkend, zo betoogde hoogleraar Hanno Pijl in een webinar over overgewicht.

Seidell vindt dat ook de gezondheidszorg op de schop moet. Want waarom behandelen we 1,2 miljoen mensen met diabetes type 2, als deze aandoening bij zoveel mensen ook voorkomen kan worden? Waarom heeft 50 procent van de Nederlanders overgewicht? Preventie in plaats van zorg, dat zou pas echt geld en vooral veel leed besparen.

Dan nu de hamvraag: wie moet deze systemen veranderen? De overheid, zeggen Seidell en Halberstadt. Die moet met duidelijke regels komen. En dan geen gepolder, want dat schiet voor geen meter op, zo bleek onlangs weer. De hoeveelheid suiker en zout is de afgelopen jaren amper gedaald in bewerkte producten. De industrie zou zich kapot moeten generen voor haar gebrek aan daadkracht, maar verschuilt zich achter gemakkelijk te halen convenanten. Lekker makkelijk, terwijl de industrie intussen lobbyt in Den Haag, zodat er maar vooral geen pijnlijke maatregelen komen zoals een suikertaks of een verbod op kindermarketing. Och ja, men wil voor de goede vorm nog wel nadenken over een logo op hun ultrabewerkte producten, maar dat is natuurlijk al helemaal een doekje voor het bloeden.

Wat kunnen diëtisten doen? Veel. Laten we als beroepsgroep stevig stelling nemen tegen ultrabewerkt voedsel. Laten we geen supermarktrondleidingen meer geven en dan mensen daar braafjes voorlichten over die nu al falende Nutri-Score. Laten we in zo’n rondleiding keihard alle ultrabewerkte producten voorbij lopen. Laten we liever rondleidingen geven op de markt. Laten we minder vaak het individu behandelen, dat is zonde van de tijd. Liever hele groepen tegelijk en daarbij dan ook de partners, kinderen en buren betrekken, want het gaat om de hele omgeving. Laten we onszelf in de media uitspreken tegen het voedselsysteem. Laten we ons aansluiten bij Seidell en andere wetenschappers. Laat ons stemmen met de vork. Het is tijd voor échte verandering en wij kunnen daar een spil in zijn.