‘Steeds betere gewichtsverlagende medicatie’

Binnen 2 jaar zal het behandellandschap van gewichtsverlagende medicatie er compleet anders uitzien. Dat verwacht prof. dr. Liesbeth van Rossum, internist-endocrinoloog aan Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Tijdens het Nationale Voedingscongres op 14 maart in Veenendaal, liet ze zien welke nieuwe middelen eraan komen. ‘De resultaten komen steeds dichter in de buurt van die van bariatrische chirurgie.’

Geen wondermiddelen

Een gezonde leefstijl is de basis van de behandeling van obesitas, zo benadrukte Van Rossum tijdens haar presentatie. Met een gecombineerde leefstijlinterventie is het gewichtsverlies na een jaar gemiddeld 3,5 procent. Pas als leefstijl onvoldoende effect sorteert, kan gewichtsverlagende medicatie worden overwogen. Dat zijn geen wondermiddelen, maar hulpmiddelen, die waarschijnlijk levenslang gebruikt moeten worden.

Mysimba en Saxenda

Van Rossum liet een mooi overzicht zien van de verschillende generaties gewichtsverlagende medicatie. De 1^e generatie bestond uit orlistat (Xenical/Alli), wat gepaard ging met bijwerkingen als een vettige ontlasting. Momenteel wordt de 2^e generatie gewichtsverlagende medicatie – liraglutide (Saxenda) en naltrexon/bupropion (Mysimba) – vergoed in de basisverzekering. Van Rossum vertelde dat deze medicatie effectief is bij de meerderheid van de mensen met obesitas. Zo heeft ruim de helft minimaal 5 procent gewichtsverlies na 1 jaar en circa 1 op de 3 heeft zelfs 10 procent gewichtsverlies na 1 jaar.

Derde generatie in aantocht

Binnenkort wordt de 3^e generatie medicatie in deze groep verwacht. Deze is volgens Van Rossum nog effectiever, met gemiddeld 15-18 procent gewichtsverlies. Het eerste middel uit deze generatie is semaglutide (Wegovy), waarvan de vergoeding momenteel wordt beoordeeld door het Zorginstituut. Met semaglutide bereikt 86 procent een gewichtsverlies van minimaal 5 procent na 1 jaar. Bij 69 procent is er sprake van 10 procent gewichtsverlies en bij 32 procent zelfs van 20 procent.

Cocktailmiddelen

In de toekomst verwacht Van Rossum ook steeds meer “cocktailmiddelen”; combinaties van meerdere medicijnen, zoals tirzepatide (duo-agonist) en retatrutide (tri-agonist), die mogelijk nog effectiever zijn. Van Rossum: ‘Hiermee is gemiddeld 20-30 procent gewichtsverlies te bereiken. De resultaten komen dus steeds dichter in de buurt van die van bariatrische chirurgie, waarmee tussen 12 en 45 procent gewichtsverlies bereikt wordt.’ Ze vertelde dat gewichtsverlagende medicatie meer gezondheidswinst geeft dan alleen gewichtsverlies. Er zijn ook cardiometabole verbeteringen, zoals minder hypertensie, dyslipidemie en inflammatie en minder (kans op) diabetes type 2, hart- en vaatziekten en depressie.

Van GLI tot chirurgie

Het gemiddeld gewichtsverlies bij verschillende behandelingen is volgens Van Rossum:

• Gecombineerde leefstijlinterventie (GLI): 3,5 procent
• 1^e en 2^e generatie gewichtsverlagende medicatie: 5-10 procent
• 3^e generatie gewichtsverlagende medicatie: 15-18 procent
• “Cocktailmiddelen” (duo- en tri-agonisten): 20-30 procent
• Bariatrische chirurgie: 12-45 procent

Overzicht van 3 generaties gewichtsverlagende medicatie

1^e generatie

Orlistat (Xenical/Alli)

• 3 maal daags een capsule
• Bij 44 procent minimaal 5 procent gewichtsverlies na 1 jaar
• Bij 20 procent minimaal 10 procent gewichtsverlies na 1 jaar
• Meest voorkomende bijwerkingen: vaker en vettige, olie-achtige of vloeibare ontlasting, sterke drang tot ontlasting, incontinentie van ontlasting, winden laten, buikpijn, hoofdpijn, bovenste luchtweginfecties
• Kost 73 euro per maand (niet vergoed)

2^e generatie

Naltrexon/bupropion (Mysimba)

• 2 maal daags een tablet
• Bij 55 procent minimaal 5 procent gewichtsverlies na 1 jaar
• Bij 30 procent minimaal 10 procent gewichtsverlies na 1 jaar
• Meest voorkomende bijwerkingen: misselijkheid, obstipatie, braken, hoofdpijn
• Kost 98,- per maand (vergoed door basisverzekering vanaf augustus 2022)

Liraglutide (Saxenda)

• Dagelijks een injectie
• Bij 63 procent minimaal 5 procent gewichtsverlies na 1 jaar
• Bij 34 procent minimaal 10 procent gewichtsverlies na 1 jaar
• Meest voorkomende bijwerkingen: misselijkheid, obstipatie, braken, hoofdpijn, diarree
• Kost 250,- per maand (vergoed door basisverzekering vanaf april 2022)

3^e generatie

Semaglutide (Wegovy)

• Wekelijks een injectie
• Bij 86 procent minimaal 5 procent gewichtsverlies na 1 jaar
• Bij 69 procent minimaal 10 procent gewichtsverlies na 1 jaar
• Bij 32 procent minimaal 20 procent gewichtsverlies na 1 jaar
• Meest voorkomende bijwerkingen: misselijkheid, obstipatie, braken, hoofdpijn, diarree, buikpijn, vermoeidheid
• Kost ongeveer 250,- per maand (vergoeding wordt nog beoordeeld door het Zorginstituut)