Maaltijdbelevingsconcept

Eten, bewegen én medicijnen. Samen zorgen ze ervoor dat patiënten sneller herstellen. Om dat te ondersteunen heeft het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) in Tilburg “Eten voor jou” ontwikkeld. Dit maaltijdbelevingsconcept gaat uit van 4 speerpunten: eten moet er smakelijk en aantrekkelijk uitzien, patiënten worden gestimuleerd meer te bewegen, voeding en medicijngebruik worden op elkaar afgestemd en het eten kan in een prettige omgeving plaatsvinden. 

Eiwit promoten  

Wat betreft voeding heeft het ziekenhuis volgens Romee van Heessel enkele criteria opgesteld waaraan maaltijden of eetmomenten moeten voldoen. ‘We gaan uit van minder zout waarbij we per dag 6 gram zout voor alle maaltijden samen aanhouden, een warme maaltijd mag maximaal 2 gram zout bevatten en in ons assortiment aan tussendoortjes zitten alleen producten die maximaal 0,5 gram zout bevatten. Daarnaast zijn de maaltijden eiwitrijk, hebben we meer vegetarische gerechten en producten in het assortiment dan voorheen en zorgen we voor meer groenten, fruit, vezels en volkoren.’ De hoofdmaaltijden worden à la carte besteld en binnen 45 minuten bezorgd op de kamer of plek naar keuze. Van Heessel gaf aan dat de manier van werken van de voedingsassistenten veranderd is, zodat extra eiwit gepromoot wordt. ‘Zo starten ze bij het ontbijt met vragen naar een eiwitcomponent. Heeft de patiënt zin in een eitje of misschien wat zuivel? Daarna vragen ze of de patiënt zin heeft in kaas of vleeswaren en pas daarna wordt gevraagd of de patiënt nog iets anders lust zoals een snee krentenbrood of een croissant. Daarnaast zijn de maaltijden gevarieerder dan voorheen met bijvoorbeeld meer soepen en salades bij de lunch.’ 

Draaischijf 

Van diverse voedingsmiddelen is bekend dat ze een significant effect op de werking van medicijnen hebben. Van Heessels collega Ilona Suurs gaf enkele voorbeelden als levodopa, dat de connectie aangaat met bepaalde aminozuren en dus beter niet tegelijk met eiwit genomen kan worden en vitamine K dat sommige antistollingsmiddelen tegenwerkt. ‘We hebben voor patiënten een schijf ontwikkeld waarop de 20 medicijnen staan die het meest voorgeschreven worden in ons ziekenhuis. De schijf kunnen ze draaien naar een medicijn en vervolgens zien ze een innameadvies, welke voedingsmiddelen een significant effect hebben op de werking en waar ze nog meer op moeten letten bij gebruik.’  

Beweegziekenhuis

Het ETZ is een “beweegziekenhuis”. Van Heessel: ‘Enkele interventies die we inzetten zijn beweegborden op iedere kamer met tips voor meer beweging in het ziekenhuis. We gebruiken eten en drinken ook juist om de patiënt uit bed te krijgen en zo beweging te stimuleren. De patiënt eet in het ETZ voortaan dus bij voorkeur aan tafel op de kamer of ergens anders in het ziekenhuis. Verder hebben de verpleegafdelingen oefenmateriaal en apparatuur om beweging et stimuleren. We scholen het personeel en er zijn in het ziekenhuis looproutes uitgezet. De inzet is dat we patiënten meer laten bewegen, zodat er minder complicaties ontstaan, er minder functieverlies is, patiënten een kortere opnameduur hebben en de kwaliteit van leven hoger is.’