Impact uitgebreide berichtgeving op patiënten

De toegang tot onderzoeksresultaten over nieuwe therapieën voor chronische ziekten is sterk toegenomen dankzij de digitalisering van de samenleving. Dit is een gunstige ontwikkeling voor patiënten die goed geïnformeerd willen zijn. Maar het kan ook leiden tot frustratie, toont onderzoek aan. 

Niet voor iedereen zinvol

Hans Vehof, promovendus bij het lectoraat Innovatie van Zorgprocessen in de Farmacie van Hogeschool Utrecht, onderzocht de impact van nieuws over diabetesonderzoek. ‘Het is niet per definitie zo dat uitgebreide berichtgeving voor iedereen zinvol is‘, stelt hij. Hij vroeg zich af of nieuws ook een negatief effect kan hebben. Bijvoorbeeld frustratie, als een innovatie jarenlang blijft hangen in een vroeg stadium van het onderzoek. Ook onderzocht Vehof of de gevoelens afhangen van de manier waarop nieuws is geschreven. Worden bijvoorbeeld sterke woorden zoals “doorbraak” en “geweldig nieuws” gewaardeerd?  

Te vroeg hoop

In zijn analyses zag hij dat een kwart van de spontane reacties op diabetesnieuws negatieve emoties bevat. Mogelijke redenen hiervoor zijn volgens Vehof dat de berichtgeving onvoldoende informeert over de complexiteit van medisch-wetenschappelijk onderzoek en dat er in een veel te vroeg stadium hoop wordt opgewekt. Ook kunnen mensen bang zijn dat nieuwe behandelingen niet vergoed worden of alleen in het buitenland beschikbaar zijn.  

Slecht gefundeerde gezondheidsbeweringen

Het viel Vehof op dat in veel berichtgeving gezondheidsbeweringen worden gedaan zonder een referentie naar gedegen onderzoek in patiëntengroepen. ‘Als onderzoekers beschouwen we positieve resultaten in patiënten als het beste bewijs dat de nieuwe therapie een echte kans maakt om op de markt te komen. In berichtgeving lijkt dit soms van ondergeschikt belang. Wie de krant openslaat en over diabetesbehandelingen leest, of tips krijgt over bijvoorbeeld voeding of bewegen, zal bij 80 procent van de artikelen geen duidelijke referentie naar dit sterke bewijs ontdekken’, concludeert Vehof in zijn onderzoek. 

Eerlijker en kritischer

Vehof pleit voor meer nuance in de berichtgeving, met bijzondere aandacht voor de fase van het onderzoek en een beter begrip van de daadwerkelijke behoeften van de verschillende doelgroepen. Zo is het belangrijk ook te informeren over de barrières in wetenschappelijk onderzoek en eerlijk te zijn over de toekomstige beschikbaarheid.  

Bron: Hogeschool Utrecht