Factsheet eetstoornissen en verstoord eetgedrag bij topsporters

Topsporters kampen vaker met verstoord eetgedrag en eetstoornissen dan niet-sporters. Ellen Maas, specialist topsport bij Kenniscentrum Sport & Bewegen, ontwikkelde in samenwerking met TeamNL Voeding een factsheet over het herkennen, preventie van en begeleiding bij verstoord eetgedrag bij topsporters. 

Verstoord eetgedrag

Topsporters eten zeer gestructureerd en wegen zich vaak. Als sporters dit gedrag niet goed kunnen loslaten, kan verstoord eetgedrag ontstaan. Afhankelijk van de onderzochte populatie, komen eetstoornissen en verstoord eetgedrag voor bij 6 tot 45 procent van de vrouwelijke sporters en bij 0 tot 19 procent van de mannelijke sporters. Verstoord eetgedrag en eetstoornissen komen vaker voor in sporten waarbij een laag lichaamsgewicht of een laag vetpercentage zou bijdragen aan betere prestaties. In de factsheet worden als voorbeelden genoemd: esthetische sporten (zoals turnen, schoonspringen en kunstrijden), sporten met gewichtsklassen (zoals judo, boksen en roeien) en sporten waarbij zwaartekracht een belangrijke rol speelt (zoals wegwielrennen, langeafstandslopen en hoogspringen).  

Ernstige gevolgen

De factsheet gaat ook in op de ernstige gevolgen van verstoord eetgedrag en eetstoornissen voor de gezondheid en de prestaties van topsporters. Ten eerste gaat een eetstoornis heel vaak samen met andere mentale gezondheidsproblemen, zoals depressie, angststoornis en middelengebruik. Mede daardoor is een eetstoornis een van de dodelijkste mentale gezondheidsaandoeningen. Daarnaast krijgen sporters door verstoord eetgedrag vaak uiteenlopende fysieke gezondheidsproblemen, zoals maag-darmklachten, uitdroging, tekorten aan voedingsstoffen, en – in het geval van een energietekort – lage botdichtheid, verlies van menstruatiecyclus of andere hormonale verstoringen. Ten slotte zijn sporters met verstoord eetgedrag vaker ziek of geblesseerd, en gaan duurvermogen, kracht en concentratie achteruit. 

Tips bij verstoord eetgedrag

De factsheet maakt overzichtelijk wat oorzaken en risicofactoren voor verstoord eetgedrag kunnen zijn en geeft tips voor wat te doen bij (vermoeden van) verstoord eetgedrag. Educatie draagt bij aan preventie. Structurele begeleiding door een voedingsspecialist kan sporters helpen bij een gezond eetpatroon en gezond eetgedrag. Een sportcultuur waarin coaches en sporters, en sporters onderling, op een goede manier met elkaar omgaan kan verstoord eetgedrag voorkomen. Laagdrempelige communicatie over (mentale) gezondheid is hierbij erg belangrijk. Binnen het team is een positieve houding ten opzichte van voeding en uiterlijk belangrijk, maar bijvoorbeeld ook het minder nadruk leggen op gewicht en het beperken van meet- en weegmomenten. 

Hoe te handelen?

Hoe eerder verstoord eetgedrag wordt herkend en behandeld, hoe beter de uitkomst voor de sporter. Als een sporter kampt met verstoord eetgedrag, is snelle doorverwijzing en behandeling door een multidisciplinair team noodzakelijk. Dit team bestaat tenminste uit: een voedingsdeskundige, een psycholoog en een arts (met zo nodig doorverwijzing naar andere specialisten, zoals een psychiater, gynaecoloog of kinderarts). Bij jonge sporters die minderjarig zijn of nog thuis wonen, moeten ook de ouders of verzorgers bij de behandeling worden betrokken. 

De factsheet eetstoornissen en verstoord eetgedrag is te downloaden op allesoversport.nl 

Bron: Alles Over Sport