Onderzoek naar gezonde keuzes in de supermarkt

Hoe zorgen we ervoor dat mensen gezondere keuzes maken in de supermarkt? Een onderzoeksteam van Amsterdam UMC doet daar onderzoek naar, samen met onder andere de Hartstichting en Coop-supermarkten. Een combinatie van “nudges”, aankondigen en prijsverschillen is het meest kansrijk, zo blijkt uit de eerste resultaten.

Duwtje in de gezonde richting

De doelgroep van het onderzoek zijn mensen voor wie het in het dagelijks leven lastiger is gezonde boodschappen te doen, bijvoorbeeld door een lager inkomen. Om te zorgen dat het onderzoek aansluit bij de voorkeuren van de consument en haalbaar is voor de supermarkt, hebben de onderzoekers interviews en workshops gehouden met supermarkten en deelnemers uit de doelgroep. Daaruit zijn ideeën voor interventies gekomen. Eén manier om mensen te laten kiezen voor gezond, is met prijsveranderingen. Bijvoorbeeld door het volkorenbrood in de aanbieding te doen, en het witbrood iets duurder te maken. Ook een mogelijkheid zijn “nudges”, aanpassingen in de supermarkt die de bezoeker een duwtje in de gezonde richting geven. Denk aan gezonde producten op ooghoogte en ongezonde onderin het schap. Of gezonde koopjes bij de kassa in plaats van chocola. Maar ook gezonde proeverijen in de winkel zijn een nudge.

Eigen keuze

De onderzoekers hebben verschillende interventies getest, zowel in een nagemaakte supermarkt als in de online winkel van Coop en later ook met echte bezoekers in 6 verschillende Coop-supermarkten. De resultaten van de testen moeten nog worden uitgewerkt, maar voorzichtige conclusies kan voedingskundige en epidemioloog Joline Beulens van Amsterdam UMC al wel trekken: ‘We merkten onder andere dat mensen zelf de keuze willen hebben. En dat het woord “gezond” bijvoorbeeld juist niet gebruikt moet worden.’ Ook blijkt dat alleen een prijsaanpassing of alleen gezonde producten een andere plek geven niet zo goed werkt. Beter is een combinatie van bijvoorbeeld nudges en prijsverschillen. Beulens: ‘Dan zien we een toename van ongeveer 5 procent van gezondere aankopen.’ Dat lijkt misschien niet veel. Maar als 5 procent van de hele bevolking gezondere keuzes gaat maken, dan heeft dat zeker een positief gevolg. De komende tijd onderzoekt het onderzoeksteam welke veranderingen in de supermarkt het beste werken. En hoe ze ervoor kunnen zorgen dat zoveel mogelijk supermarkten in Nederland deze veranderingen gaan doorvoeren.

Eigen verantwoordelijkheid

Tot slot benadrukt Beulens dat aanpassingen in de omgeving niet dé oplossing zijn. We moeten natuurlijk ook allemaal onze eigen verantwoordelijk nemen om onze leefstijl aan te passen. Hoe moeilijk het vaak ook is om het vol te houden. ‘Maar’, zegt ze, ‘al die kleine aanpassingen in de omgeving zullen het mensen wel makkelijker maken.’

Bron: Amsterdam UMC