Middelomtrek betere maat voor gezondheid dan BMI

Bij mensen met overgewicht en obesitas moeten artsen en behandelaars standaard ook de buikomvang meten in plaats van alleen de BMI. Deze middelomtrek zegt veel meer over het risico op aandoeningen als hartziekten en diabetes. Dat stelt een commissie van internationale experts, waaronder prof. dr. Jaap Seidell van VU Amsterdam, in een consensus statement gepubliceerd in het tijdschrift Nature Reviews Endocrinology.

Toevoegen als standaard meting

Al tientallen jaren is er ondubbelzinnig bewijs dat het meten van de middelomtrek, naast de BMI, onafhankelijke en aanvullende informatie geeft over morbiditeit en het risico op overlijden. Ondanks dat wordt de middelomtrek niet standaard gemeten in de klinische praktijk, schrijven de onderzoekers. Een combinatie van BMI en middelomtrek geeft meer informatie over de hoog-risicogroepen voor hart- en vaatziekten dan beide maten alleen.

Ook behandeldoel

Daarnaast kan de middelomtrek ook als behandeldoel gesteld worden. Een kleinere middelomtrek vermindert de nadelige gezondheidsrisico’s voor zowel mannen als vrouwen, zeggen de wetenschappers. Ook tonen ze aan dat de middelomtrek kan worden verminderd door routinematige beweging met matige intensiteit en/of via aanpassingen in het dieet. Eten en bewegen volgens de bestaande richtlijnen zijn geassocieerd met substantiële verminderingen van de middelomtrek, onafhankelijk van leeftijd, sekse of etniciteit, aldus de onderzoekers.

Meetmethode

De meest betrouwbare en makkelijk toepasbare manieren om de middelomtrek te meten zijn beschreven door de WHO en het Amerikaanse National Institute of Health (NIH). De WHO adviseert als hoogte om de middelomtrek te meten tussen de laagste rand van de ribbenkast en de bovenste bekkenrand. Het NIH beschrijft de bovenste bekkenrand als beste hoogte om de middelomtrek te meten. Hoewel er een klein verschil is tussen beide methodes leidt het – vooral bij mannen – uiteindelijk tot weinig verschil in de conclusie of er wel of geen sprake is van abdominale obesitas.

Risico-inschatting

Om het risico op hart- en vaatziekten goed te kunnen inschatten moet een combinatie gemaakt worden van de BMI en de buikomvang. Dit hebben de auteurs uiteengezet in een tabel, waarbij voor vrouwen met een normaal BMI (tussen 18,5 en 24,9) de buikomvang minimaal 80 en kleiner dan 90 is, voor mannen minimaal 90 en kleiner dan 100. Bij een BMI tussen 25 en 29,9 wordt dit bij vrouwen tussen 90 en 105 en bij mannen tussen 100 en 110. Ook hebben de onderzoekers een aparte tabel met afkappunten gemaakt voor bepaalde etnische achtergronden voor wie de standaard maten niet gelden.

Bron: Nature Reviews Endocrinology