Levensverhaal bepalend voor eetgewoontes

Wat iemand meemaakt in het leven blijkt een belangrijke invloed te hebben op het eetgedrag. Vooral het omgaan met stress, sociale steun van anderen en de zelfontwikkeling blijken cruciaal in het ontwikkelen van eetgewoontes. Dat ontdekte promovendus Kristel Polhuis van Wageningen University & Research in haar onderzoek.

Promotietraject

Het doel van het promotieonderzoek van Polhuis is een interventie ontwikkelen die mensen met diabetes type 2 ondersteunt bij gezond eten. In een eerder literatuuronderzoek concludeerde ze al dat bij een leefstijlinterventie de individuele cliënt centraal moet staan, met oog voor bijvoorbeeld ieders gewoontes, prioriteiten en lokale cultuur. Omdat ze meer concrete aanwijzingen wilde voor een succesvolle leefstijlinterventie nam ze interviews af bij 17 mensen met diabetes type 2.

Tijdslijn

In de interviews ging ze in op een levenstijdslijn die de deelnemers hadden gemaakt. Op deze tijdslijn beschreven de deelnemers positieve en negatieve ervaringen die ze zelf beschouwden als bepalend voor hun eetgedrag. Hieruit werd duidelijk dat ingrijpende emotionele ervaringen een grote invloed kunnen hebben op het eetpatroon. Een ongelukkige jeugd, het verlies van een dierbare of van werk en een ander opgelopen trauma kunnen bijvoorbeeld leiden tot een ongezond eetpatroon. Als iemand niet goed met die stress en negatieve emoties om kan gaan en weinig sociale steun uit de omgeving ontvangt, heeft gezond eten geen prioriteit.

Gezonder eten

Keerpunten om gezonder te gaan leven waren vooral ervaringen die de kijk op het leven veranderen. Hierdoor kregen mensen aandacht voor het effect van hun eetgedrag op hun gezondheid en wat ze nog wilden bereiken in het leven. Voorbeelden hiervan zijn trouwen, het krijgen van (klein)kinderen of geconfronteerd worden met een (chronische) ziekte. Alle 17 deelnemers hadden dergelijke keerpunten meegemaakt, maar het daadwerkelijk omgooien van het eetpatroon hing samen met de stress die ze op dat moment in hun leven ervoeren en hun copingstijl. Mensen met een actieve copingstijl waren beter in staat om hun leefstijl te veranderen dan mensen met een passieve copingstijl.

Wilskracht en motivatie

Niet zozeer een gebrek aan motivatie of kennis veroorzaakt ongezond eten, maar andere uitdagingen in het leven eisen soms alle wilskracht of motivatie op, concludeert Polhuis. ‘De ontwikkeling van gezonde eetgewoontes kan alleen succesvol zijn, als er aandacht is voor iemands levensverhaal en de persoonlijke situatie op dat moment. Dit moet je dus meenemen in een leefstijlinterventie’, aldus Polhuis.

Leertraject Diabetes

Op basis van de resultaten uit deze studie en de literatuurreview heeft Polhuis een interventie ontwikkeld voor volwassen met diabetes type 2. Deze interventie zal in 2021 worden geëvalueerd in samenwerking met diverse huisartsenpraktijken in Ede en Wageningen.

Bron: Alliantie Voeding