Veel eiwitrijke maaltijdmomenten in Martini Ziekenhuis

Het Martini Ziekenhuis in Groningen is volledig over op gezonde voeding, voor patiënten, personeel en bezoekers. Een interview met diëtist Annemieke Roelfsema, die meewerkte aan een nieuw voedingsaanbod voor de patiënten.

Past het nieuwe voedingsaanbod voor iedereen?

‘Het nieuwe voedingsaanbod van het Martini Ziekenhuis bevat veel groenten en fruit en minder suiker en zout. Het aanbod is ook duurzamer, met minder verspilling en meer producten uit de regio. Dat werkt prima voor medewerkers en bezoekers, maar voor de patiënten is toch meer een “voeding voor zieken” nodig. Daarom hebben we gekozen voor een eiwit- en energieverrijkt menu voor patiënten, met 6 tot 7 maaltijdmomenten.’

Vanwaar de nadruk op eiwit?

‘We gaan ervan uit dat vrijwel alle patiënten in het ziekenhuis bezig zijn met herstel en dus een verhoogde behoefte hebben aan eiwit en energie. Uit een eerder intern onderzoek bleek al dat de meeste mensen hun voedingsbehoefte tijdens hun ziekenhuisopname niet halen. Daarom hebben we ervoor gekozen om voor iedereen een energie- en eiwitverrijkt menu samen te stellen.’

Hoe ziet dat menu eruit?

‘Bij het ontbijt is er als standaardkeuze kwark met granola, maar mensen kunnen natuurlijk ook brood bestellen. Als tussendoortje bieden we een huisgemaakte eiwitverrijkte shake aan. Tussen de middag is er soep of een salade, en een bolletje met eiwitrijk beleg. Ook het brood is extra eiwitrijk. ’s Middags is er nog een eiwitrijke snack zoals een muffin of blokjes kaas. En ’s avonds is er een warme maaltijd met extra aandacht voor eiwitten. Eventueel kan via de diëtist ook nog een “bedtime” snack worden aangeboden. Het complete dagmenu bevat 80 gram eiwitten. Op alle maaltijden en tussendoortjes zijn ook variaties te bestellen.’

Welke eisen stellen jullie aan het menu voor patiënten?

‘Stap 1 voor ons is dat de mensen goed blijven eten. Het eten moet dus goed smaken! Stap 2 zijn de Richtlijnen Goede Voeding, met extra aandacht voor eiwitten en energie. Verder letten we op voldoende groenten en fruit, en minder zout en suiker. Dat betekent bijvoorbeeld dat onze soepen nu met minder zout en vaker met peulvruchten worden bereid en dat is voor sommige mensen wel even wennen. Stap 3 is duurzaamheid. We bieden bijvoorbeeld standaard een vegetarische maaltijd aan bij de avondmaaltijd. Maar wat we al snel merkten, is dat er behoefte was aan meer keuzes met vlees en vis. Dat hangt – denk ik – ook samen met de gemiddelde hoge leeftijd van de patiënten in het ziekenhuis: zij zijn toch gewend om vlees te eten. We blijven dus voortdurend aanpassen en bijsturen om de voeding te optimaliseren.’

Hoe zit het met de keuzes?

‘Patiënten hoeven pas ’s middags te kiezen welke warme maaltijd ze ’s avonds willen gebruiken. Dat zorgt voor meer zin in het eten en minder afval. De voedingsassistenten spelen een heel actieve en belangrijke rol: zij bieden de eiwitrijke snacks en maaltijden aan en motiveren de patiënten om die te kiezen. Door het systeem van “last-minute” keuzes, is er minder waste. Dat scheelt in de kosten en is meer duurzaam.’

Welke rol hebben de diëtisten gespeeld?

‘Dit traject speelt al jaren, al van voor corona. In het begin waren de diëtisten niet betrokken bij de plannen voor een nieuw voedingsconcept. We hebben echt ons best moeten doen om een plek te krijgen in de werkgroep en mee te kunnen denken over dieeteisen en receptuur. Dat lukte, en onze inbreng werd steeds belangrijker. Ik doe dit project samen met een collega-diëtist. Onze inzet is hard nodig, en het kost ook veel tijd. Helaas heeft het tot nu toe nog niet in extra formatieplaatsen geresulteerd. Wel is er nu meer waardering voor de deskundigheid van de diëtist. En wij aan de andere kant hebben meer waardering voor de flexibiliteit en kunde van de facilitaire dienst, die nu echt op een compleet andere manier werkt.’

Ben je tevreden?

‘Ja, we zijn tevreden over het aanbod, en zijn blij met de samenwerking met de andere partijen in dit traject. Natuurlijk moeten we blijven bijschaven en veranderen. Zo blijkt bijvoorbeeld dat het eiwitrijke brood, met pitjes en zaden, minder goed ontvangen wordt door ouderen met gebitsproblemen. Daar verzinnen we dan een oplossing voor. Maar de grote lijnen staan. Ik ben benieuwd in hoeverre de voedingsinname is verbeterd. Dit gaan we de komende tijd onderzoeken.’

Meer informatie op de website van het Martini Ziekenhuis.

Foto: Jan Buwalda (Martini Ziekenhuis)