‘Mensen met obesitas hebben hongerige hersenen’
De hersenen van mensen met obesitas laten veranderingen zien die passen bij “hongerige” hersenen, waarbij voortdurend signalen worden uitgezonden om meer te gaan eten. ‘Deze continue drang om te eten vormt de basis van onze huidige obesitasepidemie’, stelde prof. dr. Mireille Serlie in haar oratie “Hongerige hersenen” op 1 juni. Serlie is hoogleraar inwendige geneeskunde, in het bijzonder voeding en energiemetabolisme aan de Universiteit van Amsterdam.
Hersenen sturen eetgedrag
‘Het is wonderlijk dat mensen meer eten dan ze nodig hebben en door blijven eten, terwijl het lichaam eigenlijk verzadigd is’, aldus Serlie. Om de obesitasepidemie echt te begrijpen, moeten we ons volgens Serlie verdiepen in de hersenen, want de hersenen sturen ons eetgedrag. Verschillende organen communiceren met de hersenen over de energievoorraden in ons lichaam. Serlie: ‘Deze communicatie gaat onder andere via zenuwbanen, hormonen en voedingsstoffen. De hersenen verwerken deze signalen en zetten aan tot voedselinname of juist het stoppen met eten. Een goede regulatie van eetgedrag is essentieel voor de overleving en voortplanting en dus het voortbestaan. Want zonder drang om te eten, verhongert het lichaam.’
Hersenen raken van slag
Het ingewikkelde netwerk in de hersenen heeft zich gedurende miljoenen jaren langzaam gevormd. Serlie: ‘Daarin wisselden periodes met voedselschaarste zich af met voldoende eten. De hersenen loodsten ons er doorheen, door ons tijdens periodes met voldoende voedselvoorraden ruim voldoende te laten eten, zodat we konden overleven tijdens voedselschaarste. Maar nu is er overal en altijd eten en raken de hersenen bij sommigen van ons van slag.’
Continu signaal om eten te zoeken
Bij mensen met obesitas zijn de netwerken in de hersenen die ons eetgedrag sturen verstoord. Met hersenscans toonden Serlie en collega’s aan dat het dopamine- en serotoninesysteem in bepaalde delen van het brein anders reageert op eten en op het zien van voedsel. Serlie: ‘De hersenen registreren hierdoor minder goed dat er voldoende gegeten is en geven continu het signaal af om naar eten te zoeken. Deze aanhoudende impuls om te eten, is extreem moeilijk te negeren en verklaart waarom mensen meer eten dan het lichaam eigenlijk nodig heeft.’
Ongezond eetpatroon
De oorzaak van dit ontregelde eetgedrag lijkt deels te liggen in een ongezond eetpatroon. Zo kunnen te veel vet en suiker volgens Serlie leiden tot veranderingen in de hersenen: ‘Deze veranderingen zijn hardnekkig en na een dieet worden ze slechts gedeeltelijk teruggedraaid. Er moet daarom meer aandacht komen voor de effecten van ongezond eten op het brein. Mensen moeten weten dat risicovol eetgedrag de hersenen hongerig maakt.’
Bron: Amsterdam UMC
Gepubliceerd op 14 juni 2022
Door Angela Severs
Reageer op dit artikel
Actueel
Helemaal mee eens! Wanneer het gaat om bijvoorbeeld in de avond na een werkdag, voor de tv te gaan snaaien. Of bij verveling, of stress of onrust gaan mensen ook op zoek naar wat er nog in huis is of gaan zelfs naar een tankstation om iets op te halen… Zo intens triest eigenlijk! Ik begeleid mensen hier voor mbv Emotie-eten-deBaas methodes. Wanneer het echt ernstig is, ook bijvoorbeeld een combi met slaapproblemen, dan wordt het wellicht tijd voor een goede psycholoog die daarin gespecialiseerd is. Gelukkig ken ik zo iemand, en zij heeft het er ook enorm druk mee!
Dus Géén lijstjes van wat wel en niet gegeten mag worden, dat werkt echt niet! Stap voor stap kleine dingen oppakken is de juiste aanpak, succesjes boeken… vr gr Cora Berndt, EdB specialist en diëtist in Emmen.