Kalium gunstig bij chronische nierschade

Terwijl veel nierpatiënten een kaliumbeperkt dieet aanhouden vanwege het risico op hyperkaliëmie, zijn er steeds meer aanwijzingen dat een hoge kaliuminname de achteruitgang van de nierfunctie vertraagt. Stanley Yeung, AIOS bij het Martini Ziekenhuis in Groningen, deed promotieonderzoek naar het effect van inname van extra kaliumrijke voedingsmiddelen op onder meer serum fosfaat. Hij concludeert dat een hoge kaliuminname mogelijk een goede behandeling kan zijn voor nierpatiënten.  

Kalium: goed of gevaarlijk?

Volgens de huidige richtlijnen wordt bij patiënten met chronische nierschade (CNS) gestreefd naar een serum kalium onder de 5,5 mmol/l, omdat een hoog serum kalium aanleiding kan geven tot hartritmestoornissen en geassocieerd is met sterfte en cardiovasculaire events. Aan de andere kant kunnen patiënten met CNS juist ook baat hebben bij de gezonde effecten van kalium. Zij hebben namelijk vaak een hoge bloeddruk en een hoger risico op beroertes en hartinfarcten. Kalium vermindert het risico daarop en daarmee ook het risico op snelle achteruitgang van nierfunctie.  

Risico’s bij lage kaliuminname

Een slechte nierfunctie leidt tot verstoringen in de stofwisseling, die onder meer leiden tot verhoogde concentraties van fosfaat en het hormoon fibroblast growth factor (FGF23) in het bloed. Yeung analyseerde de kaliumgehaltes in 24-uurs urine, als maat voor kaliuminname uit de voeding, van onder andere een groep gezonde proefpersonen en patiënten met CNS. Hieruit bleek dat een lage kaliuminname gelijktijdig voorkomt met hoge FGF23-gehaltes en dat allebei gepaard gingen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk en voortijdige sterfte. 

Kaliumsuppletie

Mensen met hoge kaliuminname hadden echter lagere FGF23-gehaltes in hun bloed. Daarom onderzocht Yeung of het voorschrijven van kaliumsupplementen het FGF23-gehalte kon laten dalen. Dit bleek inderdaad het geval bij zowel gezonde proefpersonen als bij patiënten met CNS. De supplementen gaven een kleine maar significante daling. Dit resultaat biedt volgens Yeung aanknopingspunten voor verder onderzoek naar kalium als mogelijke behandeling van hart- en vaatziekten bij nierpatiënten. 

Het proefschrift van Yeung is hier te lezen:  Potassium intake, fibroblast growth factor 23 and clinical outcomes  
Bron: Rijksuniversiteit Groningen