Toename schadelijke bestrijdingsmiddelen op fruit en groente

Het aantal zeer schadelijke bestrijdingsmiddelen op groente en fruit is in de afgelopen jaren toegenomen. Dat concludeert stichting PAN Nederland (Pesticide Action Network Netherlands) na analyse van meetgegevens van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Met name bij fruit is er een stijgende trend.

Kandidaten voor Vervanging

In het onderzoek is specifiek gekeken naar bestrijdingsmiddelen van de groep “Kandidaten voor Vervanging”. Dit zijn zeer schadelijke bestrijdingsmiddelen met risico’s als verhoogd risico op het ontstaan van kanker, schadelijkheid voor de voortplanting, hormoonverstoring of persistentie en giftigheid in het milieu. Het gaat momenteel om 61 verschillende stoffen, die een korte Europese toelatingstermijn van 7 jaar hebben gekregen, omdat er haast bij is ze te vervangen door minder schadelijke alternatieven. Het Nederlandse College voor de Toelating van Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden heeft echter nog geen enkele vervanging doorgevoerd.

Toegenomen blootstelling

PAN Nederland heeft de meetgegevens van de NVWA naar residuen van bestrijdingsmiddelen in voedsel geanalyseerd met betrekking tot de aanwezigheid van Kandidaten voor Vervanging. De groep van 61 Kandidaten voor Vervanging is slechts 12 procent van alle in Europa toegelaten bestrijdingsmiddelen. Maar deze kleine groep werd aangetroffen op 34 procent van alle door de NVWA geanalyseerde producten. Uit de trendanalyse blijkt dat met name bij fruit een stijgende trend te zien is van het aantal residuen van Kandidaten voor Vervanging. De stijging is ook te zien bij groente, maar is minder uitgesproken. Bij fruit en groente die in Nederland zijn geproduceerd, blijkt dat vooral peren, appels, kersen, spinazie en komkommers door de jaren heen een duidelijke toename laten zien van het gemiddelde aantal Kandidaten voor Vervanging. Wanneer producten uit alle landen worden meegenomen, dan is de sterkste toename te zien bij kiwi’s, citroenen, sinaasappelen, pruimen, appels en perziken. Bij groente betreft het aubergines, wortels, spinazie en komkommers. Volgens PAN Nederland betekent de stijging dat de blootstelling en dus de gezondheidsrisico’s voor consumenten zijn toegenomen.

Appels en peren

In het onderzoek is ook gekeken welke producten in 2020 het meest met Kandidaten voor Vervanging zijn vervuild. Wat Nederlandse producten betreft gaat het vooral om peren, appels, aardbeien en prei, die respectievelijk voor 93, 84, 60 en 60 procent vervuild zijn. Bij Nederlandse peren werden gemiddeld 1,7 verschillende Kandidaten voor Vervanging per monster aangetroffen, bij appels 1,4. Bij sommige buitenlandse producten zijn in 2020 op alle monsters Kandidaten voor Vervanging aangetroffen. Het ging om ananassen uit Costa-Rica en avocado’s uit Columbia.

Difenoconazool

De meest voorkomende Kandidaat voor Vervanging is difenoconazool. Deze hormoonverstorende stof werd in 2020 5 maal vaker aangetroffen dan in 2006 (6% versus 1,2%). Dit terwijl Nederland aan Brussel heeft gevraagd om dit bestrijdingsmiddel te verbieden. PAN Nederland denkt dat er steeds meer verschillende bestrijdingsmiddelen in de landbouw worden gebruikt omdat ziekten en plagen steeds meer resistent worden tegen deze chemische stoffen.

Bron: Pesticide Action Network Netherlands