Koffieconsumptie geassocieerd met minder nierschade
Mensen die koffie drinken, hebben minder kans op nierschade dan koffie-onthouders. Dat ontdekte epidemioloog Anniek van Westing in epidemiologisch onderzoek onder bijna 80.000 Nederlanders. Op 11 oktober promoveerde ze aan Wageningen University & Research. Vooral mensen met diabetes type 2 lijken te profiteren van koffieconsumptie.
Maximaal effect bij 4 koppen
Uit het epidemiologisch onderzoek van Van Westing blijkt dat elke dagelijkse kop koffie extra samenhangt met minder nierschade, met een maximum van 4 koppen per dag. Vanaf 5 koppen koffie namen de gezondheidsvoordelen niet verder toe. Daarbij gaat het overigens wel om ongezoete koffie. Het onderzoek onderbouwt aanwijzingen uit eerdere studies dat koffie goed is voor de niergezondheid bij gezonde mensen, maar vooral bij mensen met diabetes type 2.
Te vroeg voor advies
Moeten we nu massaal (zwarte) koffie aanraden om de niergezondheid op peil te houden? Volgens Van Westing en haar promotor prof. Marianne Geleijnse (hoogleraar voeding en hart- en vaatziekten) bevat het voedingsadvies voor gezonde nieren in de toekomst wellicht ook enkele koppen koffie per dag, maar is het nu nog te vroeg om dat als officieel advies te geven. ‘Het onderzoek geeft geen direct bewijs’, benadrukt Geleijnse. ‘Bij dit type onderzoek moeten we altijd rekening houden met andere verstorende factoren.’ Daarom vindt Van Westing dat andere onderzoekers de resultaten nog moeten bevestigen. Omdat koffie vooral positief lijkt te werken bij mensen met diabetes denkt de promovendus dat zo’n vervolgonderzoek zich ook specifiek op die doelgroep moet richten.
Meer aandacht voor nieren
Vezels voor gezonde darmen en niet roken voor schone longen: in onze leefstijl en ons eetpatroon houden we regelmatig rekening met specifieke organen. ‘Maar de nieren zien we nog te vaak over het hoofd’, vindt Geleijnse. Ze vindt dat niet verwonderlijk, want nierschade levert in eerste instantie weinig of slechts subtiele klachten op, zoals vermoeidheid, jeuk, en sneller last hebben van kou. Juist omdat die symptomen niet zo nadelig of uniek zijn, blijft chronische nierziekte vaak onopgemerkt. Totdat de functie te ver daalt. In zo’n laat stadium moet een patiënt al snel over op dialyse of een niertransplantatie ondergaan.
Diabetes en hartinfarct
Ondanks de subtiele symptomen is nierschade een belangrijke doodsoorzaak. De afname van de nierfunctie begint al op 35-jarige leeftijd. Het gevolg is dat 1,7 miljoen Nederlanders een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden hebben door slecht werkende nieren. Volgens het onderzoek van Van Westing verloopt de afname van nierfunctie 2 keer zo snel bij mensen met diabetes type 2 en mensen die een hartinfarct gehad hebben. Bij die groepen zou de nierfunctie daarom extra goed gemonitord moeten worden.
Gepubliceerd op 2 november 2023
Door Angela Severs