Zoutbeperking vermindert bijwerking kankergeneesmiddel

Bij kankergeneesmiddelen met VEGF-remmers is hoge bloeddruk een veelvoorkomende bijwerking. Soms moet de behandeling hierdoor worden gestaakt. Een zoutbeperkt dieet kan voorkomen dat patiënten een te hoge bloeddruk krijgen van deze medicatie. Dat blijkt uit onderzoek van het Erasmus MC Kanker Instituut.

VEGF-remmers

VEGF-remmers of angiogeneseremmers remmen de vorming van nieuwe bloedvaten in en naar de tumor. Deze krijgt hierdoor weinig of geen bloed, waardoor de tumor niet of trager groeit en uitzaait. De middelen worden onder andere gebruikt bij niercelkanker, leverkanker en schildklierkanker en worden jaarlijks aan duizenden mensen voorgeschreven. Een veel voorkomende bijwerking is echter een hoge bloeddruk, die vervolgens schade kan veroorzaken aan hart en vaten. Soms is die bloeddruk zo hoog dat de antikankermedicatie (tijdelijk) moet worden gestaakt. Uit de studie van onderzoekers dr. Leni van Doorn en dr. Jorie Versmissen blijkt nu dat die hoge bloeddruk kan worden voorkomen met een zoutbeperkt dieet. ‘Hierdoor is geen of minder gebruik van bloeddrukmedicatie nodig en kan de antikankerbehandeling veilig worden doorgezet’, zeggen Versmissen en Van Doorn.

Zeer gemotiveerd

De onderzoekers publiceerden de studie onlangs in het British Journal of Cancer. De studie is uniek: er wordt zelden een studie gedaan waarin het effect van leefstijlinterventies op de cardiovasculaire bijwerkingen van kankertherapieën prospectief wordt onderzocht. De patiëntengroep die Van Doorn en Versmissen onderzochten, is gecompliceerd. ‘Patiënten die deze VEGF-remmers gebruiken, genezen niet meer. De behandeling kan soms wel voor een langere periode worden gegeven. Je kunt dan afwegen of het reëel is om deze patiëntengroep te vragen om een zoutbeperkt dieet te volgen. Maar wij zagen juist dat deze groep patiënten zeer gemotiveerd is. Ze willen graag regie houden en vinden het prettig zelf iets te kunnen doen om minder medicatie te hoeven slikken.’ Sommige deelnemers gingen na de studie door met het zoutbeperkte dieet. Zij gaven aan dat ze zich door de zoutbeperking veel prettiger voelden.

Resultaten

Aan de studie werkten 49 mensen mee, van wie er 16 een te hoge bloeddruk kregen door de VEGF-remmers. Zij volgden het zoutarme dieet, waarbij ze niet meer dan 4 gram zout per dag mochten binnenkrijgen. Na verloop van tijd nam de hoge bloeddruk af met gemiddeld 7 mmHg. Voor 12 patiënten zorgde de zoutbeperking ervoor dat er geen bloeddrukverlagende medicatie meer gebruikt hoefde te worden, bij 2 deelnemers kon de bloeddrukverlagende medicatie worden verlaagd en in de loop van de studie worden gestaakt. Reden genoeg om de resultaten van de studie te gaan implementeren in de klinische praktijk, vinden de onderzoekers.

Uniek

Uniek aan de studie was de samenwerking tussen interne oncologie, diëtetiek, vasculaire geneeskunde en nefrologie. ‘Er zijn veel antikankermedicijnen die cardiovasculaire bijwerkingen hebben, zowel tijdens als na de behandeling’, weet Versmissen. ‘Tot op heden is daar te weinig aandacht voor, maar met de toenemende overleving wordt dit steeds belangrijker. We hopen dat deze studie een aanzet is voor meer onderzoek.’  

Bron: Erasmus MC