Waarom leidt bewerkte voeding tot overeten?

Een sterk bewerkte voeding verhoogt de calorie-inname en het lichaamsgewicht vergeleken met een onbewerkte voeding. Dat toonde dr. Kevin Hall van het National Institute of Health in de Verenigde Staten onlangs aan in de eerste interventiestudie met bewerkte voeding. In een vervolgonderzoek probeert hij nu te achterhalen waarom bewerkte voeding leidt tot overeten. Dat vertelde Hall op 17 oktober tijdens een lezing aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.

Hogere energie-inname

Het eerste interventieonderzoek van Hall heeft flink wat stof doen opwaaien. Hij was de eerste die aantoonde dat mensen meer calorieën binnenkrijgen van een sterk bewerkte voeding dan van een onbewerkte voeding. In het onderzoek verbleven 20 volwassenen 4 weken lang in een onderzoeksinstelling waar alle maaltijden en tussendoortjes werden verstrekt. De helft van de periode kregen ze een sterk bewerkte voeding voorgeschoteld en de andere helft onbewerkte voeding. Beide voedingen bevatten evenveel calorieën, koolhydraten, eiwitten, vetten, suiker, zout en vezels. De deelnemers mochten er zoveel van eten als ze wilden. Wat bleek? De energie-inname was circa 500 kcal per dag hoger bij de sterk bewerkte voeding dan bij de onbewerkte voeding. Hall: ‘In de periode van bewerkte voeding kwamen de deelnemers circa 1 kg aan in gewicht en in de periode van onbewerkte voeding vielen ze 1 kg af. Opvallend was dat er geen verschil is gevonden in hongergevoel tussen beide periodes en ook werden beide voedingen even lekker en herkenbaar gevonden.’ Ook opvallend was een grote variatie tussen de deelnemers. Hall: ‘Het verschil in energie-inname was gemiddeld 500 kcal per dag, maar er was ook een deelnemer, waarbij het verschil maar liefst 1700 kcal bedroeg. En sommige deelnemers konden hun energie-inname redelijk hetzelfde houden op beide voedingen. Het waarom hiervan is nog onbekend.’

Oorzakelijke relatie

Hall gaf tijdens de presentatie toe dat hij flink verrast was een verschil te vinden tussen sterk bewerkte en onbewerkte voeding. Aanvankelijk vond hij de huidige trend om voedingsmiddelen in te delen naar mate van bewerking maar onwetenschappelijke nonsens. Maar zoals het een echte wetenschapper betaamt (volgens em. prof. Katan is Hall zelfs één van de beste voedingsonderzoekers ter wereld), laat hij zich alleen overtuigen met gedegen onderzoek. ‘In het onderzoek is nu dus een oorzakelijke relatie aangetoond tussen sterk bewerkte voeding en calorie-inname, maar het mechanisme is nog wel onbekend’, zo eindigde Hall zijn lezing.

Eetsnelheid en energiedichtheid

Een van de circa 100 aanwezigen opperde na afloop van de lezing dat het misschien ligt aan de additieven in sterk bewerkte voeding, zoals kleur-, geur- en smaakstoffen. Hall zoekt zelf de verklaring liever eerst in de eetsnelheid die hoger is bij de sterk bewerkte voeding. Van de sterk bewerkte voeding aten de deelnemers sneller en per minuut kregen ze meer calorieën en meer grammen voedsel binnen. Hall: ‘Waarschijnlijk komt dat omdat sterk bewerkte voeding zachter is en er minder kauwen voor nodig is dan bij de onbewerkte voeding.’ Ook de energiedichtheid was hoger bij de sterk bewerkte voeding. Hall is nu bezig met het opzetten van een nieuwe studie, waarin dit onderzocht wordt. Hij gaat kijken of de sterk bewerkte voeding zodanig kan worden aangepast, dat de eetsnelheid en energiedichtheid vergelijkbaar zijn met onbewerkte voeding. En dan kijken of er nog steeds verschillen zijn te vinden in energie-inname. Mochten de eetsnelheid en energiedichtheid niet de verklaring vormen, dan gaat Hall op zoek naar andere mechanismes. ‘Maar als het om de E-nummers gaat, zou dat wel gigantisch veel werk zijn omdat er zoveel verschillende zijn’, zo grapte hij.

Gepubliceerd op 21 oktober 2019

Door Angela Severs

Reageer op dit artikel

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.