Voorkeur voor zoet is niet zomaar af te leren
Het minderen met suiker en zoetstoffen helpt niet tegen trek in zoetigheid. Na 6 maanden minder zoet eten blijken mensen nog net zo dol zijn op zoet als daarvoor. En wie juist extra zoete voeding kreeg, ging zoet niet lekkerder vinden. Dat blijkt uit onderzoek van diëtist en voedingswetenschapper Eva Čad, die op 13 juni promoveert aan Wageningen University & Research.
Voedingsdagboek en diëtist
Het internet staat vol tips om je voorkeur voor zoet te “resetten”: laat zoet eten en drinken staan, en je zou vanzelf minder trek krijgen in zoetigheid. Maar daar is nauwelijks wetenschappelijk bewijs voor. Čad zette daarom tijdens haar promotieonderzoek een langdurige interventiestudie op met 180 proefpersonen. Zij kregen 6 maanden lang ontbijt, lunch en snacks thuisbezorgd, met daarin veel, weinig of een gemiddelde hoeveelheid zoete producten. Dat ging om producten gezoet met suiker en zoetstoffen. Waar de “zoetarme” groep bijvoorbeeld naturel yoghurt en paprikaspread kreeg, kreeg de zoete groep fruitige yoghurt en zoete pindakaas. De middelste groep kreeg zowel de zoete als de niet-zoete producten. De deelnemers kregen instructies over wat ze op welke dag moesten eten, maar mochten zelf bepalen hoeveel ze aten en hielden dat bij in een voedingsdagboek. Ook hadden ze geregeld contact met een diëtist. Zo konden de onderzoekers goed monitoren of mensen zich aan het eetpatroon hielden.
Smaaktest
Voor, tijdens en na het onderzoek deden de proefpersonen een uitgebreide smaaktest met producten zoals cake, custard en limonade, elk in 5 verschillende zoetheidsniveaus: van nauwelijks zoet tot extreem zoet. De onderzoekers vroegen hoe lekker de proefpersonen deze producten vonden en hoe zoet ze die vonden smaken. Die beoordeling veranderde nauwelijks gedurende het onderzoek, ongeacht het voedingspatroon. ‘Ik had verwacht dat de voorkeur zou verschuiven’, zegt Čad. ‘Dat mensen die zoeter aten tijdens de onderzoeksperiode ook zoetere producten lekkerder gingen vinden, en andersom. Maar dat gebeurde dus niet.’ De resultaten maken duidelijk dat de mate waarin we zoet waarderen stevig verankerd zit.
Rol voor omgeving
‘Het idee was dat als je minder zoet eet, je zoet voedsel minder lekker gaat vinden en daardoor minder suiker – en dus minder calorieën – gaat consumeren’, zegt Monica Mars, universitair hoofddocent Humane Voeding en Gezondheid aan Wageningen University & Research. ‘Onze studie laat zien dat dit waarschijnlijk geen effectieve strategie is voor de volksgezondheid. We moeten inzetten op andere voedingsrichtlijnen, die wel gebaseerd zijn op wetenschappelijk bewijs.’ Als je als individu weinig invloed hebt op je smaakvoorkeur, ligt er misschien juist meer verantwoordelijkheid bij de omgeving, bijvoorbeeld bij de voedingsindustrie.
Gepubliceerd op 10 juni 2025
Door Angela Severs