‘Vitamine D suppletie is nadelig voor de vitamine K status’

De Gezondheidsraad adviseert vitamine D supplementen aan ouderen, kinderen en zwangere vrouwen. Maar als het aan dr. ir. Hanne van Ballegooijen (Amsterdam UMC, locatie VUmc) ligt, worden deze adviezen zo snel mogelijk herzien. De van origine als diëtist opgeleide voedingswetenschapper doet al 10 jaar onderzoek naar vitamine D. Ze was ooit groot voorstander van vitamine D suppletie, maar waarschuwt nu voor potentiële bijwerkingen.

Vitamine D wordt toch juist altijd als heel gezond beschouwd?

‘Het is zonder twijfel de meest populaire vitamine onder wetenschappers. Al decennia lang wordt er onderzoek gedaan naar de relatie tussen vitamine D en botgezondheid. Ook leek vitamine D de spin in het web als het ging om preventie van chronische ziekten. Maar afgelopen jaar zijn de resultaten van verschillende grote, langlopende gerandomiseerde studies uitgekomen. Er blijkt geen enkel voordeel van vitamine D suppletie op fractuurrisico, spierfunctie en sterfte.’

Waarom adviseert de Gezondheidsraad dan nog steeds supplementen?

‘Dat advies dateert uit 2012 en is in mijn ogen verouderd. De nieuwe resultaten zouden voor de Gezondheidsraad aanleiding moeten zijn om de suppletie-adviezen te herzien. Ik snap dat de leden van de Gezondheidsraad druk zijn, maar in mijn ogen heeft dit prioriteit. Extra vitamine D wordt nu aanbevolen aan circa de helft van de bevolking, terwijl het erop lijkt dat suppletie niet werkt. Bovendien zijn er inmiddels aanwijzingen dat aan vitamine D suppletie risico’s verbonden zijn.’

Risico’s?

‘Verschillende studies hebben laten zien dat een vitamine D supplement de kans vergroot op een te hoog calciumgehalte in de bloedbaan en in de urine. Hierdoor neemt het risico toe op nierstenen en ook op een hartinfarct door calciumafzetting in de vaatwand van het hart. Deze ongewenste bijwerkingen kunnen wel eens te maken hebben met een tekort aan vitamine K.’

Wat heeft vitamine D met vitamine K te maken?

‘Uit mijn onderzoek is gebleken dat vitamine D suppletie een negatief effect heeft op de vitamine K status. Actief vitamine D stimuleert namelijk de aanmaak van vitamine K-afhankelijke eiwitten. Deze eiwitten hebben vitamine K nodig om hun functie uit te oefenen: calcium op de juiste plaats brengen in het lichaam, te weten de botten. De combinatie van vitamine D suppletie met onvoldoende vitamine K in het lichaam zou daardoor wel eens ongunstig kunnen zijn. Calcium wordt dan wel goed opgenomen door vitamine D, maar komt niet op de juiste plaats terecht. In plaats van in de botten kan calcium dan neerslaan in de vaatwand, waar het zorgt voor verstijving van de vaatwand en een hogere bloeddruk. Wellicht is dat ook de reden dat er geen gunstige effecten gevonden zijn in de studies naar vitamine D suppletie.’

Is het combineren van vitamine D met vitamine K een oplossing?

‘Er zijn aanwijzingen voor het nut van combineren van vitamine D met K en het zou een logische stap zijn. Maar of het echt dé oplossing is voor sterke botten en schone bloedvaten, zal eerst moeten worden aangetoond met nieuw onderzoek.’

Wat adviseer je in de tussentijd aan diëtisten?

‘Zorg in ieder geval voor voldoende vitamine K in de voeding. De opslagcapaciteit van vitamine K is beperkt vergeleken met vitamine D. Daarom is het belangrijk om elke dag genoeg vitamine K binnen te krijgen. Vitamine K zit vooral in groene bladgroenten en gefermenteerde zuivel als yoghurt, kwark, karnemelk en kaas. Gezond eten dus! Zorg daarnaast dagelijks voor voldoende beweging, het liefst buiten.’

Gepubliceerd op 20 mei 2019

Door Angela Severs

Reageer op dit artikel

  1. Adele 5 februari 2022 at 15:39 - Reply

    Het moet toch duidelijk zijn dat vitamine D en K /K2 aan elkaar gerelateerd zijn. Calcium wordt opgenomen door K en D. Teveel calcium geeft een tekort aan de andere twee. Tel uit je winst.
    Vijftig jaar geleden beschreef de natuur geneeskundige arts dr Vogel al, dat zuurkool eten in de winkel van cruciaal belang was voor de preventie van be verkoudheid en griep. Samen met een half uurtje buitenlucht erg preventief.
    In rauwe zuurkool zit zowel K als D.
    Gezond verstand en kennis van je voeding is reuze handig. Veroordeling van anderen kun je het beste achterweg laten. Ergernis is slecht voor je bloeddruk.

    • Beroep: Anders
    • Indien anders: Ayurveda adviseur en kookdocent
  2. Neli 17 augustus 2021 at 22:54 - Reply

    Ik kan me voorstellen dat er discussie ontstaat over vitamine D suppletie en K. Zo.n 10 jaar geleden kreeg ik als therapeut en onderzoeker een artikeltje onder ogen * waaruit bleek dat vitamine D suppletie in tabletvorm geen effectieve vorm bleek voor botten etc. Het bleek dat de olievorm in druppels de enige goede suppletie voor Vitamine D was en dat de tabletvorm zelfs afzetting van calcium bevordert in de aders, dus niet bij de botten terechtkwam . Later is er door te combineren met de K2 onderzoek de uitkomst dat in die samenwerking het wel op de juiste plaats komt.
    De combi vit K2 in verhouding met een Vutamine D3 zou dit opheffen. Doordat allebei in olie te suppleren in verschillende dosering zou deze vorm wel aanslaan vooral voor de osteoporose patiënten. Ook omdat gebleken is dat ouderen minder in staat zijn om vitamine D uit zonlicht op te nemen.

    *Bron:Universitair Ziekenhuis Groningen

    • Beroep: Anders
    • Indien anders: para & medische studies en holistische ervaring
  3. Eli 2 januari 2021 at 16:48 - Reply

    In dit artikel lees ik dat volgens dr. ir. Hanne van Ballegooijen vitamine K vooral in groene bladgroenten en gefermenteerde zuivel als yoghurt, kwark, karnemelk en kaas zit.
    Dat hangt echter sterk van het soort kaas af. Zachte (vooral Mediterrane) kazen zoals Brie, Boursin, Mozzarella of Feta bevatten maar heel weinig vitamine K2. In Yoghurt zit nauwelijks vitamine k2: 1 µg/100 g. Dat klopt wel voor kwark met 25 µg/100 g.
    Door deze m.i. slordige uitspraak, vraag je je af hoe nauwkeurig de andere waarnemingen van dr. ir. Hanne van Ballegooijen zijn.

    • Beroep: Anders
  4. Bertus 16 juli 2019 at 19:47 - Reply

    Als dit waar was dan had je er al veel meer over gehoord, ik kan het ook nergens anders vinden alleen haar onderzoek.

    • Beroep: Anders
  5. Anthon Hendrik de Bont 21 mei 2019 at 12:02 - Reply

    Misschien doet dr. Van Ballegooijen er verstandig aan de resultaten van haar onderzoek naast die van vitamine D – experts als Cedric Garland, William Grant, Michael Holick, Bruce Hollis, Anthony Norman of Reinhold Vieth te leggen. Wellicht dat zij dan tot heel andere conclusies komt…..

    • Beroep: -Selecteer beroep-
    • Indien anders: Orthomoleculair voedingskundige
  6. Wim Schoolderman 21 mei 2019 at 10:39 - Reply

    Doseringen worden niet genoemd en er wordt geen onderschaid gemaakt tussen vitamine k1 en k2. Slecht artikel.

    • Beroep: Anders
    • Indien anders: Orthomoleculair consulent.
  7. Angela Severs 21 mei 2019 at 09:33 - Reply

    Beste Henk, meer onderbouwing staat in dit artikel: https://cdn2.researchoutreach.org/wp-content/uploads/2019/02/Hanne-van-Ballegooijen-1.pdf

    • Beroep: Anders
    • Indien anders: Redactie Nieuws voor diëtisten
  8. Henk 21 mei 2019 at 00:35 - Reply

    Dit is een belachelijk artikel. Geen enkele onderbouwing, behalve haar eigen onderzoek.

    • Beroep: Voedingswetenschapper

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.