Veel Nederlanders met vitamine D-tekort in winter

Aan het einde van de winter van 2023 had tussen de 7 en 26 procent van de Nederlanders een vitamine D-tekort. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM, uitgevoerd binnen het Lifelines-cohort in Noord-Nederland. Mannen hadden vaker een tekort dan vrouwen en met de leeftijd nam de hoeveelheid vitamine D in het bloed toe.  

Groot verschil zomer- en wintermaanden

De analyses laten ook zien dat de vitamine D-status van de Nederlandse bevolking in maart 2023 hoger was dan in maart 2011. Uit de gegevens van 2011 blijkt bovendien dat een vitamine D-tekort in de zomermaanden vrijwel verdwijnt (0 tot 5 procent) door meer zonlicht. De onderzoekers gaan ervan uit dat dit ook voor 2023 geldt. Wat de gevolgen zijn van een jaarlijks kortdurend tekort in de winter, is nog niet duidelijk. Het onderzoek is recent gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift European Journal of Clinical Nutrition. 

Blootstelling aan zonlicht

Binnen het Lifelines-cohort waren geen gegevens beschikbaar over mogelijke verklarende factoren voor de stijging ten opzichte van 2011, zoals supplementgebruik of mate van blootstelling aan zonlicht. Daardoor is niet vast te stellen waardoor de vitamine D-status in 2023 hoger lag. De onderzoekers willen in vervolgonderzoek nagaan welke invloed zulke factoren hebben. 

Mogelijk effect suppletie-advies

De analyses laten zien dat vrouwen boven de 50 jaar en mannen vanaf 70 jaar in 2023 een hogere vitamine D-status hadden dan andere leeftijdsgroepen. Mogelijk hangt dit samen met het suppletie-advies van de Gezondheidsraad, dat in 2012 voor deze groepen is aangepast. Of dit daadwerkelijk betekent dat zij het advies hebben opgevolgd, is op basis van de beschikbare gegevens niet vast te stellen. Uit de laatste Voedselconsumptiepeiling (VCP) blijkt wel dat vrouwen vaker supplementen gebruiken dan mannen, wat de hogere vitamine D-waarden bij vrouwen deels zou kunnen verklaren. 

Vervolgonderzoek

Naast onderzoek naar de gezondheidseffecten van een kortdurend vitamine D-tekort en de factoren die de vitamine D-status beïnvloeden, is het ook belangrijk om te kijken naar andere groepen waarvoor een suppletie-advies geldt, zoals zwangere vrouwen en volwassenen met een donkere huidskleur. Het RIVM bereidt momenteel, in opdracht van het ministerie van VWS, onderzoek voor naar de vitamine D-status van deze groepen. Tegelijkertijd onderzoekt het RIVM in hoeverre mensen het suppletie-advies opvolgen. De resultaten hiervan, samen met de uitkomsten van het huidige onderzoek, kunnen mogelijk leiden tot aanbevelingen voor aanpassingen in beleid of de manier van voorlichting. 

Bron: RIVM