Thuiswonende oudere vaak ondervoed

Van alle thuiswonende 65-plussers is 5 tot 10 procent ondervoed. Voor deze ouderen is niet altijd een goede screening beschikbaar. Bovendien zijn niet alle zorgprofessionals goed geschoold om ondervoeding te herkennen. Dat blijkt uit een studie, uitgevoerd door Europese onderzoekers uit 7 landen, waaronder Nederland.

Deels onzichtbaar probleem

Het percentage ouderen in ziekenhuizen en verpleeghuizen dat ondervoed is, kan oplopen tot zo’n 30 procent. Omdat deze ouderen in beeld zijn van zorgprofessionals, wordt dit snel onderkend. Bij ouderen die thuis wonen is het probleem minder zichtbaar. Een deel van deze mensen eet te weinig doordat ze weinig trek hebben of niet in staat zijn goed te eten. Andere oorzaken zijn een te hoog energieverbruik door bijvoorbeeld een chronische ziekte, of problemen met de opname van voedingsstoffen door een chronische (darm)ziekte.

DoMAP-model

Naast deze centrale factoren zijn er ook andere mechanismen die een rol spelen. De onderzoekers hebben deze hiërarchisch in een model ingedeeld. Op het tweede niveau staan bijvoorbeeld ontstekingsprocessen, diarree of gebrek aan voedsel. Het derde niveau beschrijft onderliggende problemen als COPD, dementie en eenzaamheid. Dit DoMAP-model (Determinants of Malnutrition in Aged Persons) geeft door middel van kleuren weer op welk niveau de problemen ingedeeld kunnen worden. Dit geeft huisartsen en andere zorgprofessionals een snel overzicht over de ernst van de problemen.

Betere screening nodig

Daarnaast hebben de onderzoekers ook een top 5 van de beste screeningsinstrumenten opgesteld. Ieder land heeft een eigen voorkeur voor instrumenten en welke lijst het beste is, hangt ook af van de setting. Eén van de criteria om in de top 5 te komen was ook of professionals zonder voedingsopleiding het meetinstrument goed kunnen toepassen. Gebruik van deze meetinstrumenten maakt het makkelijker om ook thuiswonende ouderen te screenen. Zo’n 40 procent van de verpleegkunde-opleidingen besteedt namelijk nauwelijks aandacht aan het herkennen van ondervoeding. Voor thuiswonende ouderen is de DETERMINE het beste meetinstrument volgens de onderzoeksgroep. In Nederland wordt deze lijst niet vaak gebruikt. De Stuurgroep Ondervoeding adviseert in Nederland de SNAQ65+.

Bron: ZonMW