Remissie als behandeluitkomst bij diabetes type 2

De Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) roept in een nieuw standpunt op om (gedeeltelijke) remissie als mogelijke behandeluitkomst op te nemen in behandelrichtlijnen. Vooral bij volwassenen met (centrale) adipositas-gerelateerde diabetes type 2 kunnen leefstijlinterventies de bloedglucoseregulatie in sommige gevallen zodanig verbeteren dat medicatie kan worden verminderd of zelfs volledig gestopt.

Eigen regie

Volgens Diabetesvereniging Nederland (DVN) vinden mensen met diabetes type 2 het belangrijk om (gedeeltelijke) remissie van hun diabetes na te kunnen streven en daardoor de eigen regie op hun (metabole) gezondheid en kwaliteit van leven te kunnen vergroten. Dat vormde voor de NDF de aanleiding hierover een standpunt te formuleren. De NDF vindt dat de mogelijkheid van (gedeeltelijke) remissie besproken zou moeten worden als onderdeel van het diabetesbehandelplan. Per individu zou dan een inschatting kunnen worden gemaakt hoe groot de kans op remissie is en welke interventies en monitoring hiervoor nodig zijn.

Definitie remissie

Remissie is volgens het standpunt niet hetzelfde als genezing van diabetes, noch is het een eindpunt in de behandeling. Het is een toestand waarbij er – zonder medicatiegebruik – geen sprake meer is van hyperglykemie. Maar deze toestand is niet altijd blijvend en mogelijke terugval met progressie van diabetes type 2 blijft steeds aanwezig. In lijn met de internationale consensus hanteert de NDF de volgende definitie van remissie: bij ≥ 3 maanden een nuchtere glucosewaarde < 7 mmol/L én HbA1c < 48 mmol/mol zonder gebruik van medicatie.

Diabetes omkeren

Er is nog geen (inter)nationale consensus over de definitie van gedeeltelijke remissie, ook wel reversie of omkering genoemd. Volgens de NDF is zo’n definitie nog wel nodig. Tot die tijd wordt onder gedeeltelijke remissie verstaan: een situatie waarin de bloedglucosewaarden of de metabole gezondheid verbeteren door leefstijlveranderingen, waarbij evenveel of minder bloedglucoseverlagende medicatie nodig is. Ook als de bloedglucosewaarden al binnen de streefwaarden lagen, is er sprake van gedeeltelijke remissie wanneer er minder medicatie nodig is om dat zo te houden.

Insulineresistentie

Volgens de NDF is gedeeltelijke remissie voor een groot deel van de mensen met diabetes type 2 haalbaar, maar is remissie niet voor iedereen haalbaar. De haalbaarheid hangt onder meer af van de diabetesduur, de mate van betaceldysfunctie, de spiermassa, aanwezige comorbiditeit(en) en daarvoor gebruikte medicatie en gezondheidsvaardigheden. De kans op remissie is volgens de NDF het grootst bij mensen met een korte diabetesduur (< 6 jaar). De beste kans om in remissie te komen heeft de groep mensen bij wie centrale adipositas – en daardoor de insulineresistentie – een belangrijke bijdrage levert aan de verhoogde bloedglucosewaarden.

Bron: NDF