Recensie: het Pioppi dieet

Zo snel kan een dieethype dus ontstaan: na een uitzending van Dokters van Morgen staat het boek ”Het Pioppi dieet” nu al 4 weken bovenaan de bestsellerlijst en zijn er al 50.000 exemplaren in Nederland verkocht. Zelfs het Voedingscentrum bemoeit zich al bezorgd met deze hype. De hoogste tijd dus voor een recensie!

Italiaans en vrolijk

Allereerst de cover, want de titel is natuurlijk al een succesfactor. Het Pioppi dieet: dat klinkt Italiaans (dus lekker eten), vrolijk en een beetje bijzonder. Jammer van dat woord dieet, dat altijd zo’n tijdelijk effect suggereert. Verder is de ondertitel  ”Een lifestyleplan in 21 dagen”. Dat klinkt behapbaar, zal de lezer denken.

“Vergeten te sterven”

Dan de auteurs. Aseem Malhotra is een charismatische Britse cardioloog die een vurig pleitbezorger is van een gezonde leefstijl, met name bij overgewicht, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Wie hem volgt, bijvoorbeeld op twitter, weet dat hij graag de media opzoekt, dat hij fel kan zijn en zijn opponenten stevig van repliek kan dienen. Voor dit boek ging hij samen met filmmaker en co-auteur Donal O’Neill op bezoek in het piepkleine dorpje Pioppi, waar de bewoners “vergeten te sterven”. In de uitzending van Dokters van Morgen gingen de televisiemakers daar ook naar toe, wat camerabeelden opleverde van vrolijke Pioppiaanse hoogbejaarden die lieten zien hoe gezond ze aten en hoe goed ze nog konden dansen.

Blue Zones

Pioppi is eigenlijk net als de bekende Blue Zones: een hechte gemeenschap waar men voor elkaar zorgt, waar geen grote supermarkt is, waar de westerse leefstijl nog niet is doorgedrongen bij de oorspronkelijke bevolking en waar men tot op hoge leeftijd actief blijft. In het eerste deel van het boek gebruikt Malhotra het dorpje Pioppi als kapstok om uit te leggen waarom de westerse leefstijl ongezond is voor de moderne mens. Voor een leek zal zijn theorie soms best pittig zijn, voor een diëtist is het lekker leesbare kost die je ongetwijfeld bekend voorkomt. Malhotra is een tegenstander van sterk bewerkte voedingsmiddelen, hij vindt dat we minder (snelle) koolhydraten en juist meer vet moeten eten, hij is niet bang voor verzadigd vet, hij laat zien dat hyperinsulinemie voorkomt bij vrijwel iedereen met hart- en vaatziekten, hij pleit voor beweging en dan met name HIT (high intensity training, een intensieve vorm van krachttraining), hij breekt een lans voor periodiek vasten en hij belicht stress als belangrijke risicofactor. Soms is zijn theorie echt helemaal geënt op Pioppi, op andere momenten zie je dat hij vooral uit de literatuur en zijn persoonlijke ervaring als arts put (ik zie een Pioppi-bewoner bijvoorbeeld niet zo snel aan HIT doen).

Richtlijnen

Na de uitleg volgt deel 2: het 21-daagse plan. Waarom 21 dagen? Dat wordt niet duidelijk. Want als er iets is dat de mensen van Pioppi laten zien, is dat een gezonde leefstijl een leven lang duurt. Maar goed, wie 3 weken dit plan volgt zal zeker wel effecten zien op het gewicht en de gezondheid. Dit tweede deel begint met de richtlijnen. Daar kun je nauwelijks iets op tegen hebben: veel onbewerkte producten, veel groenten, olijfolie en noten, vette vis, 3 maaltijden per dag, geen suiker en geen sterk bewerkte producten. Verder wordt aangeraden om 1 glas wijn te drinken bij het avondeten, om 1 dag per week te vasten en zijn er beweegadviezen en tips om stress te verminderen. Dit onderdeel is veel korter dan de hele uitleg ervoor, wat ik eigenlijk wel jammer vind, want dit is nou net het deel waarmee de lezer aan de slag moet.

Nerveus Voedingscentrum

Maar dan komt een hoofdstuk waar het Voedingscentrum erg nerveus van wordt en dat is de persoonlijke top 10 van Malhotra en O’Neill. Want de heren blijken nogal een fan te zijn van volle zuivel, eieren en kokosolie. Volle zuivel is volkomen terecht, ook de Gezondheidsraad ziet daarin geen enkel gevaar. Maar Malhotra adviseert minimaal 10 eieren per week. Dat vind ik niet zozeer schadelijk, als wel overdreven veel (in het weekmenu zie je dat Mahotra vrijwel elke lunch een omelet adviseert, wat saai!). Van kokosolie kan ik ook totaal niet wakker liggen, maar of de bewoners van Pioppi dat ooit gebruiken is zeer de vraag.

Bijrol voor Pioppi

Natuurlijk volgen daarna nog de gebruikelijke recepten, die veel minder Italiaans zijn dan de naam van het Pioppi dieet doet vermoeden. Door de nauwelijks geïllustreerde en goedkope paperbackuitvoering van het boek krijg je er niet direct trek van. Mijn eindconclusie? Malhotra schreef een prima boek over de huidige stand van zaken in de voedingswetenschap, waarin het dorpje Pioppi hooguit een charmante bijrol vervult. Ik zou de praktische uitvoering van het Pioppi dieet graag wat uitgebreider zien en van mij mag in de eerstvolgende herdruk wel dat “21 dagen” van de cover verdwijnen.

Het Pioppi dieet. Een lifestyleplan in 21 dagen. Aseem Malhotra en Donal O’Neill, Karakter Uitgevers BV, 364 pagina’s, ISBN 9789045216126, € 16,99.

Gepubliceerd op 3 november 2018

Door Karine Hoenderdos

Reageer op dit artikel

  1. charlotte 15 februari 2019 at 10:35 - Reply

    Ik ben het niet altijd eens met het voedingscentrum, maar met de reactie over het pioppi dieet wel.
    In het pioppi dieet omschrijven ze ook dat je uitgebreid gebruik moet maken van Kokosvet. Heel gek, want ik heb zelf in Italië nog geen kokosnoot herkend. Daarnaast zit de grote truc van de goede aderen hem niet zozeer in de hoeveelheid verzadigde vetten, maar vooral in de grote hoeveelheden groenten en fruit als goede beschermer (fytostoffen). Daarnaast bewegen deze mensen hun hele leven heel veel en is de hoeveelheid stress laag. Deze mensen verbranden aan beweegcalorieen ongeveer 2000kcal extra per dag. Daar kun je behoorlijk wat voor eten. Als wij massaal dat eetpatroon overnemen worden we nog vetter dan we al zijn en bovendien spenderen we lang niet zoveel tijd aan eten bereiden als deze mensen. Dus ga je toch gauw voor de snelle hap.
    Kortom, ik vind het boek nogal kort door de bocht.

    • Beroep: Gezondheidswetenschapper
  2. 25 jaar ervaring 19 november 2018 at 12:15 - Reply

    Wordt nu, voor het gemak van aanprijzen van dit boek, genegeerd dat het antwoord op de vraag wat de dansende 95+ dames in Pioppi nu eigenlijk aten om zo oud te worden was: BROOD, olie, vis, PASTA, tomaat, brood, olijven, pasta, kaas, groente…. ??? Gaat deze arts nu zelf bepalen wat het dieet van de inwoners van Pioppi was ? N.B. ‘veel groenten, olijfolie en noten, vette vis, 3 maaltijden per dag, geen suiker en geen sterk bewerkte producten en voldoende bewegen’ wordt al ruim 50 jaar aanbevolen, daar is niets nieuws aan. De brandende vraag is waarom mensen overeten en weinig bewegen?

    • Beroep: Diëtist
  3. Margje Vlasveld 8 november 2018 at 01:59 - Reply

    Ik ben wel blij met je commentaar Karine, ik heb nu een goed leesbaar artikel voor de mensen die bij mij komen en vertellen dat ze het Pioppi dieet gaan doen, want de eerste heb ik al gesproken.

    • Beroep: Diëtist
  4. Liesbeth Oerlemans 7 november 2018 at 11:10 - Reply

    Ja Karine fijn dat je de overeenkomsten ook benadrukt! Maar je wordt in jouw positie als bron gezien en dat geeft ook verantwoordelijkheden. Je hoeft niet bang te zijn voor verzadigd vet maar je kunt er voor je gezondheid wel beter op letten en dat dus niet overdadig eten. Er gelden nu tijdelijke normen voor o.a. verzadigd vet (10 energieprocent). Die zie je hier https://www.gezondheidsraad.nl/documenten/adviezen/2015/11/04/tijdelijke-voedingsnormen. Het nieuwe advies laat op zich wachten helaas, maar ik heb begrepen dat de verwachting niet is dat de normen heel erg anders zullen worden. Als de afwijkingen enorm zouden zijn (naar boven of beneden) zou dat stuk vast al wel klaar zijn.

    • Beroep: Anders
    • Indien anders: Klinisch epidemioloog
  5. Hester 6 november 2018 at 16:59 - Reply

    @ cedric. Jammer dat er weer gedacht word dat groeihormonen toegestaan worden in de veeteelt in Nederland. Dat mag niet en weet ook elke veehouder. Beter inlezen!

    • Beroep: Anders
    • Indien anders: Medewerker gezondheid
  6. Cedric Coucke 6 november 2018 at 10:22 - Reply

    Spijtig dat de hoge gezondheidsraad nog steeds volle zuivelprodukten aaanraden en/ of steunen ( ook in Belgie) daar dit meer te maken heeft met economische overwegingen ( de melklobby) dan met gezondheidsoverwegingen.
    Als je in de wetenschappelijke literatuur( geen weekbladen) kijkt dan zie je dat caseine,hormonen en groeihormoon zeker niet thuishoren in een gezond dieet!
    Spijtig! Zo blijven we desinformatie verspreiden en geraakt de gewone mens niet verder.

    • Beroep: Gezondheidswetenschapper
    • Indien anders: Tandarts
    • Joris Brand 6 november 2018 at 12:48

      Waarom is dit spijtig? De gezondheidsraad heeft juist op basis van onderzoek (2 meta-analyses,) deze keuze gemaakt. Conclusie: een verband tussen het gebruik van volle zuivel producten en het risico op coronaire hartziekten, beroerte of DM2 onwaarschijnlijk. Eveneens het gebruik van magere of halfvolle producten. (https://www.gezondheidsraad.nl/binaries/gezondheidsraad/documenten/adviezen/2015/11/04/zuivel-achtergronddocument-bij-richtlijnen-goede-voeding-2015/dossier-zuivel-achtergronddocument-bij-richtlijnen-goede-voeding-2015.pdf). Niks met melklobby!

      Ten tweede wat hebben caseïne, hormonen en groeihormoon met volle zuivelproducten te maken?
      Als dit betrekking heeft op de vraag: “hoort zuivel in ons voedingspatroon?”. Dat is een andere vraag en zijn de meningen over verdeeld, hier heeft de melklobby wel een vinger in de pap natuurlijk. Maar vergeet niet als wij het over de Blue Zones hebben, zien wij dat gefermenteerde zuivelproducten zoals yoghurt en kaas bijdrage aan gezond oud worden in Ikaria en Sardinië.
      Dit neemt niet weg dat ik van mening ben dat zuivel niet een basis product is maar een optie zou moeten zijn. Zoals bij de rest van de wereld waar geen zuivel wordt geconsumeerd.

      Als laatste zou je voor de verspreiding van juist informatie de literatuur over de negatieve effecten van casiëne, melk(groei)hormonen willen toesturen?
      Ik ben benieuwd!

      • Beroep: Diëtist
  7. Liesbeth Oerlemans 3 november 2018 at 21:11 - Reply

    Wat is het doel van dit stuk? Als je consumenten wil helpen (ook indirect door professionals aan te spreken) kun je veel beter uitleggen wat de overeenkomsten zijn in plaats van de verschillen. Je helpt zo de verwarring te vergroten.

    De norm (van de Gezondheidsraad) van maximaal 10 energieprocent van je voeding bestaat nog steeds. Afhankelijk van de rest van je voedingspatroon passen daar wel of niet volle producten, roomboter en kokosvet bij. Aangezien nieuws voor dietisten een bron is die professionals gebruiken is het wel handig als de informatie klopt. Als jij andere onderbouwde inzichten hebt zou ik die eerst met Ingeborg Brouwer (voor meelezers: de vetspecialist) in plaats van die als een soort waarheid te delen.

    • Beroep: Anders
    • Indien anders: Klinisch epidemioloog
    • Karine Hoenderdos, redacteur Nieuws voor dietisten 6 november 2018 at 10:44

      Hallo Liesbeth, dit is een nieuwsbrief voor diëtisten en het doel is het recenseren van een boek dat erg in de belangstelling staat, zodat zij op de hoogte zijn als er vragen zijn in hun spreekkamer. Als je de recensie goed leest, dan zie je dat ik juist de overeenkomsten met de algemene voedingsadviezen benadruk (groenten, vis, olijfolie, noten).
      Voor mijn nuance over verzadigd vet verwijs ik graag naar ons interview met Daan Kromhout, lid van de Gezondheidsraad: https://www.nieuwsvoordietisten.nl/in-de-nieuwe-richtlijnen-goede-voeding-kijken-we-niet-meer-naar-tekorten/ “De 10 energieprocent is een mooi getal, maar niet super onderbouwd” en “de Gezondheidsraad doet geen uitspraken over verzadigd vet in de Richtlijnen Goede Voeding”. Dat er vervolgens daarna toch een richtlijn uit 2001 werd aangehouden, is opmerkelijk want daarmee worden veel uitkomsten uit de recente literatuur genegeerd.

      • Beroep: Anders
      • Indien anders: Redacteur Nieuws voor dietisten
  8. Andrea 3 november 2018 at 17:23 - Reply

    Dank voor deze heldere recensie

    • Beroep: Diëtist
    • Karine Hoenderdos, redacteur Nieuws voor dietisten 6 november 2018 at 10:44

      Graag gedaan, Andrea!

      • Beroep: Anders
      • Indien anders: Redacteur Nieuws voor dietisten

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.