Recensie: Effectieve leefstijlgesprekken

Cardioloog Tamara Aipassa en coach/opleider Marjan Hulshof schreven een boek voor zorgverleners die graag in 10 minuten een zinnig gesprek over leefstijl willen voeren in de spreekkamer. Daarin zijn ze geslaagd.

Adviseren werkt niet

Een gezonde leefstijl staat aan de basis van de behandeling van veel chronische aandoeningen. Maar je kunt patiënten niet een gezonde leefstijl voorschrijven of adviseren, dat moeten ze toch echt zelf doen. Als leefstijlcoach weet je dat natuurlijk allang. Maar menig arts of zorgverlener raakt gefrustreerd als patiënten niet gezonder gaan leven, ondanks al hun goedbedoelde adviezen. Dit boek laat zien hoe een zorgverlener de overstap kan maken van adviesgesprekken naar coachgesprekken, zodat gesprekken effectiever en leuker worden en de patiënt zelf de verantwoordelijkheid in handen terugkrijgt.

Interviews en casussen

Het boek bestaat uit 10 hoofdstukken met een vaste opbouw. In elk hoofdstuk wordt een gezondheidsprofessional geïnterviewd (van cardioloog tot diëtist en van personal trainer tot huisarts) over de manier waarop hij of zij in de praktijk leefstijlgesprekken voert. Na het interview volgt een stuk theorie over bekende coach-onderwerpen, zoals de dramadriehoek, de beste openingsvraag, ambivalentie creëren in het gesprek, en weerstand. Dan volgt een kort kadertje met “Doen” en “Denken”: tips waarmee de zorgverlener direct aan de slag kan. Aan het eind van elk hoofdstuk staat een uitgeschreven leefstijlgesprek, waarbij in de kantlijn de coachende interventies en gesprekstechnieken staan beschreven. Voorbeelden daarvan zijn: feedback geven, doorvragen, stiltes laten vallen, samenvatten, regie bij de patiënt laten.

Lekker praktisch

Door de uitgeschreven gesprekken is het boek lekker praktisch. De theorie is goed toegesneden op de situaties die een hulpverlener in de praktijk tegenkomt. Denk bijvoorbeeld aan een patiënt met een weerstand tegen sporten, een patiënt die liever geen medicijnen neemt, een patiënt die niet wil stoppen met roken of een patiënt die ontkent dat er sprake is van stress. Heel soms vind ik de leefstijlgesprekken een tikje ongeloofwaardig. Zo verbaast het me bijvoorbeeld dat de personal trainer een uitleg geeft over het metabool syndroom. Maar van de meeste gesprekken kan ik me heel goed voorstellen dat ze (ongeveer zo) in de praktijk voorkomen.

Aanrader

Minpuntje van het boek vind ik de wat gedateerde opmaak en de slappe kaft, waardoor ik ook de prijs aan de hoge kant vind. Maar al met al vind ik het boek een aanrader voor de drukbezette zorgverlener die snel wat coachingstechnieken wil aanleren. Voor een écht leefstijlcoachtraject is een leefstijlcoach toch meer de aangewezen persoon. Gek eigenlijk dat Aipassa (opgeleid als leefstijlcoach) en Hulshof (docent voor leefstijlcoaches) dit niet noemen in dit boek.

Effectieve leefstijlgesprekken, een praktische start voor zorgverleners. Tamara Aipassa en Marjan Hulshof, Bohn Stafleu van Loghum, ISBN 9789036829694, 140 pagina’s, € 35,-