Recensie: Eerste hulp bij reukverlies

Wat gebeurt er als je reukzin verdwijnt? Dat heeft niet alleen gevolgen op het gebied van smaak, maar ook op het gebied van hygiëne, veiligheid, psyche en seksualiteit. Ervaringskundige Joke Boon schreef er een verrassend onderhoudend boek over.

Corona

Het verlies van geur (anosmie) is een veel voorkomend verschijnsel van een COVID-19-infectie en soms houden mensen hier maandenlang last van. Nu dus zoveel meer mensen last hebben van anosmie, was er een actuele aanleiding om dit boek te schrijven. De auteur, Joke Boon, kan zelf al vanaf haar 4e niet ruiken, wat haar er niet van heeft weerhouden om kookboeken en een kookrubriek in Trouw te schrijven. Integendeel zelfs: juist door het geurverlies heeft ze geleerd om in haar recepten veel variatie aan te brengen in consistentie, temperatuur, pittigheid en uiterlijk.

Lekker gevarieerd

Boon schreef een gevarieerd boek, met eigen ervaringen, algemene informatie over ruiken, interviews met ervaringsdeskundigen en experts en ook recepten. Ze interviewde bijvoorbeeld KNO-artsen en de voorzitter van de patiëntenvereniging (www.reuksmaakstoornis.nl). Boon heeft een fijne losse schrijfstijl, dus dit boek leest heel gemakkelijk weg. Het niveau is niet heel eenvoudig. Ik zou het aanraden aan cliënten met een MBO-opleiding of hoger. En aan jezelf, want je leert echt veel over de reukzin door dit boek!

Praktische tips

Het boek bevat een zee aan praktische tips. Die variëren van hoe vaak je je kleren moet wassen (je ruikt immers je eigen zweetlucht niet), hoe je een voedselinfectie kunt voorkomen (neem een kat en laat die voorproeven), hoe je reuktraining kunt doen (tweemaal daags aan sterke geuren ruiken – dit heeft overigens wisselend effect) en hoe je het beste kunt koken als je minder of niet ruikt en dus ook minder proeft. Bijvoorbeeld door de papillen op de tong te laten waarnemen of door te werken met prikkelingen van bijvoorbeeld peper, wasabi en munt. Door extra aandacht te besteden aan het uiterlijk en de “hoorbaarheid” van de maaltijden. Luisteren naar het geluid dat eten maakt in je mondholte, zoals bij chips of een appel. En door goed te letten op de temperatuur van de maaltijd: te warm of te koud zorgt dat je gerechten minder goed proeft.

Reukverdriet

Als ik snipverkouden ben, dan mis ik mijn smaak enorm. Ik kan me dan ook goed voorstellen dat het echt naar is om langdurig of zelfs blijvend je reukvermogen te verliezen. In de interviews met ervaringsdeskundigen lees je dat goed terug. Niet meer de geur van oude boeken kunnen ruiken, niet meer door een geur een herinnering oproepen, de geur van je partner missen tijdens het vrijen, de angst om zelf te stinken of om een brandlucht niet op te merken. Zoals KNO-arts Dick Kooper zegt in het boek: ‘Ik ben ervan overtuigd dat reuk en reukverlies een ondergeschoven kindje is. Reukverlies heeft veel impact. Dat kun je je als ruikende niet voorstellen.’ Door dit boek besef ik veel meer de waarde van het ruiken. Ik vind het alleen daardoor al een aanrader voor elke diëtist.

Eerste hulp bij reukverlies. Joke Boon, Fontaine Uitgevers, ISBN 9789464040609, 128 bladzijden, € 18,99