Patiënten vaak te lang nuchter rondom operatie

Mensen die een operatie ondergaan, zijn regelmatig veel langer nuchter dan de richtlijnen aanbevelen. Deels komt dit door operaties die uitgesteld worden, aan de andere kant is er ook een gebrek aan kennis hierover bij de patiënt zelf. Dit blijkt uit onderzoek van verpleegkundig wetenschapper Harm van Noort van het RadboudUMC.

Aanbevelingen

Tot 6 uur voor een operatie mogen mensen nog eten en drinken, daarna moeten ze nuchter blijven. Voor (heldere) dranken is de aanbeveling om die 2 uur voor de operatie niet meer te gebruiken. Na de operatie zijn de richtlijnen om de inname van zowel voeding als dranken weer zo snel mogelijk op te pakken. In de praktijk blijken deze adviezen vaak niet goed opgevolgd te worden, waardoor mensen onnodig langer nuchter zijn dan nodig.

Pre-operatief

Van Noort bekeek in zijn onderzoek bij 311 mensen hoe lang zij nuchter waren voor en na een operatie. Voorafgaand aan de operatie bleek 90 procent van de mensen langer dan 6 uur voor de operatie niets meer te eten. Bij 1 op de 4 mensen was dit zelfs meer dan 18 uur. Zo’n 68 procent van de mensen nam ook langer dan nodig geen vloeistoffen meer in voor de operatie. Voor een groot deel van de mensen kwam dit neer op ongeveer 5 uur. Bij 1 op de 5 mensen liep de duur van het niet drinken voor de operatie op tot 12 uur.

Post-operatief en peri-operatief

Ook na de operatie namen mensen over het algemeen te veel tijd voordat ze weer gingen eten of drinken. Bij zo’n 1 op de 3 geopereerde patiënten ging het goed; zij aten weer binnen 2 uur na de operatie. Maar ook 1 op de 3 mensen at pas weer na 8 uur of langer. Dit was vooral te zien bij mensen die een oncologische of gastro-enterologische operatie hadden ondergaan. Qua drinken volgde 42 procent van de mensen de richtlijn. Het overgrote deel (86 procent) had binnen 6 uur na de operatie weer wat gedronken. Alles bij elkaar genomen was ongeveer de helft van de mensen in totaal (voor, tijdens en na de operatie) bijna 24 uur nuchter voor voedsel, en 11 uur voor (heldere) dranken.

Oude gewoontes

‘We zien dat ongeveer de helft van de patiënten denkt dat ze nuchter moeten zijn vanaf middernacht’, vertelt Van Noort. ‘Ze weten vaak niet dat ze tot 6 uur pre-ok mogen eten en tot 2 uur pre-ok nog mogen drinken. Dit wordt ook niet standaard gecommuniceerd of geadviseerd. Daardoor beginnen patiënten te vroeg met vasten.’ Het te lang nuchter zijn is ongewenst, benadrukt Van Noort. ‘Lang nuchter zijn is niet bevorderlijk voor het herstel. Een goede voedingstoestand voor iets groots als een operatie is absoluut van belang. Bovendien: een patiënt met een enorm hongergevoel en droge mond een operatie in laten gaan terwijl dat niet in die mate nodig is, is niet erg patiëntvriendelijk.’ Van Noort en collega’s onderzoeken nu hoe verpleegkundigen bij kunnen dragen om adequater met pre- en postoperatief vasten om te gaan.

Bronnen: ScienceDirect en Nursing