Overgewicht kleuters hangt samen met opvoedstijl

Kinderen van 4-6 jaar hebben een hoger risico op overgewicht als er minder sensitieve interactie is tussen gezinsleden tijdens de avondmaaltijd. Dat concludeert pedagoge Roxanna Camfferman in het proefschrift waarop zij op 23 mei promoveerde aan de Universiteit Leiden. Interventies tegen overgewicht bij jonge kinderen kunnen het beste gericht worden op de opvoedstijl van ouders en de interactie tussen gezinsleden tijdens de avondmaaltijd, aldus Camfferman.

Sensitieve opvoeding

Aan de hand van videobeelden en vragenlijsten heeft de onderzoeker gelet op 2 soorten opvoedstijlen bij 101 Nederlandse gezinnen met een kind tussen de 4 en 6 jaar: hoe sensitief gezinsleden zijn en hoeveel druk ouders uitoefenen op hun kind om te eten. Sensitiviteit gaat over de manier waarop gezinsleden reageren op de behoeften van het kind. Camfferman: ‘Denk daarbij aan de reactie die het kind krijgt als hij of zij ergens naar wijst of aangeeft dat hij of zij vol zit. Signalen die niet direct iets te maken hebben met de maaltijd, doen er ook toe. Een kind kan bijvoorbeeld iets zeggen over de kat die op de bank springt. Als gezinsleden snel en gepast reageren op hun kind, dan zeggen we dat het kind veel sensitiviteit ontvangt.’ Uit het onderzoek blijkt dat kinderen die minder sensitieve reacties ontvangen tijdens de avondmaaltijd een hoger risico hebben op overgewicht. Een positieve houding van de moeder ten opzichte van gezond leven bleek samen te hangen met meer ongewenste opvoedpraktijken, zoals overmatig controle uitoefenen.

Stress, slaap en emotie-eten

Er zijn volgens Camfferman 2 verklaringen voor de samenhang tussen het ontvangen van sensitiviteit en overgewicht. Ten eerste blijkt uit eerder onderzoek dat een minder sensitieve opvoeding een negatief effect heeft op de reactie van het lichaam op stress. Dit heeft allerlei consequenties die invloed kunnen hebben op het gewicht van het kind. Zo slaapt het kind bijvoorbeeld minder goed en heeft het meer hormonen in het lichaam waardoor hij of zij meer honger krijgt, of minder snel een vol gevoel heeft. Ten tweede helpt een sensitieve opvoeding bij het leren omgaan met emoties. Kinderen die minder sensitief worden opgevoed, hebben misschien minder goed geleerd hoe ze met hun emoties moeten omgaan en gebruiken daardoor inadequate strategieën, zoals emotioneel eten als zij verdrietig zijn. Ook dat kan leiden tot overgewicht.

In deze video vertelt Campfferman over het onderzoek.

Lees de Nederlandse samenvatting van het proefschrift “Happy Healthy Homes: The role of parenting in early childhood overweight”

Bron: Universiteit Leiden