Oproep gezondheidsorganisaties: verbeter aanpak alcoholschade

Bijna 1 op de 5 mensen heeft voor het 18e jaar een negatieve ervaring gehad met iemand die alcohol dronk, zo blijkt uit een recente peiling door het Trimbos-instituut. Bij ongeveer de helft werd de ervaring veroorzaakt door een ouder of verzorger. Gezondheidsorganisaties maken zich zorgen over de omvang van alcoholschade en roepen staatssecretaris Karremans in een brief op om maatregelen te nemen.

Negatieve ervaringen door alcoholgebruik in omgeving

Bij ruim de helft van de mensen die iets negatiefs heeft meegemaakt door het alcoholgebruik van een ander, gaat het om emotioneel geweld als ruzie, dreigen, uitschelden of beledigen. Ook rapporteert ruim een kwart lichamelijk geweld zoals slaan, schoppen of met een voorwerp verwonden. Het gaat vaak niet om een eenmalige ervaring, ruim 40 procent geeft aan dat dit regelmatig tot (heel) vaak voorkwam.

Alcoholschade: individueel en maatschappelijk

Alcoholgebruik is niet alleen gerelateerd aan negatieve ervaringen in de omgeving. Alcohol zorgt ook voor aanzienlijke lichamelijke en mentale schade (leverziekten, kanker of alcoholverslaving) en maatschappelijke schade (onveilige thuissituatie, ongevallen, (seksueel)geweld en productiviteitsverlies). Investeren in alcoholbeleid is van belang om deze alcoholschade te beperken. Dat is volgens de gezondheidsorganisaties kosteneffectief, gezien de hoge maatschappelijke kosten van alcoholschade. In 2019 bedroegen deze kosten 2,3 tot 4,2 miljard euro. Het verminderen van alcoholschade draagt volgens de gezondheidsorganisaties bij aan een gezonder, productiever en veiliger Nederland.

Mix van 5 maatregelen

Volgens de gezondheidsorganisaties moet effectief alcoholbeleid zich niet alleen richten op jongeren. In de brief pleiten ze voor intensivering van beleid gericht op het voorkomen van alcoholschade. Ze roepen op tot invoering van een mix van 5 volgens hen effectief bewezen maatregelen voor het verminderen van alcoholschade:

• Beperk alcoholreclame
• Verminder de beschikbaarheid
• Neem prijsmaatregelen
• Borg vroegsignalering en toegang tot (preventieve) zorg
• Faciliteer goede informatie voor gezonde vrije keuzes

Deze mix biedt volgens de organisaties een effectieve preventiestrategie. Alcohol heeft namelijk ook een grote invloed op andere preventie-thema’s, waaronder overgewicht, mentale problemen, veilig opgroeien en drugsgebruik.

15 gezondheidsorganisaties

De brief is ondertekend door vertegenwoordigers van onderstaande 15 gezondheidsorganisaties:

• AlcoholPreventie voor de Gezonde Generatie
• Augeo Foundation
• GGD GHOR Nederland
• Landelijk platform KOPP/KOV
• Nederlandse GGZ
• Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP
• Nederlandse Vereniging van Drank en Horeca Inspecteurs (NVDI)
• Nederlandse Vereniging Maag-, Darm- en Leverartsen (NVMDL)
• Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB)
• Stichting het Zwarte Gat
• Stichting Jeugd en Alcohol
• Stichting Landelijk Centrum Seksueel Geweld
• Stichting Positieve Leefstijl
• Verslavingskunde Nederland (VKN)
• Vereniging voor Verslavingsgeneeskunde Nederland (VVGN)

Bron: Trimbos-instituut