Onderzoek naar fecestransplantatie bij colitis ulcerosa 

Kan een fecestransplantatie bijdragen aan herstel bij colitis ulcerosa (CU)? Onderzoekers van het Amsterdam AMC zijn gestart met een studie waarin bacteriën uit de darm van gezonde donoren worden overgedragen aan patiënten met CU om zo hun microbioom weer in balans te brengen.  

Klachtenvrij na fecestransplantatie

De precieze oorzaak van CU is onduidelijk, maar de veronderstelling is dat het afweersysteem bij colitis ulcerosa te heftig reageert op het darmmicrobioom. Een ongezonde samenstelling van darmbacteriën in het microbioom (dysbiose) speelt waarschijnlijk een rol bij het ontwikkelen en verloop van de ziekte. Het onderzoeksteam, onder leiding van MDL-arts dr. Cyriel Ponsioen, onderzocht al eerder het effect van een fecestransplantatie op het microbioom van mensen met CU. Dit eerste onderzoek onder 25 deelnemers gaf hoopgevende resultaten: 6 patiënten gaven na de fecestransplantatie aan klachtenvrij te zijn.  

Verbeterde onderzoeksmethoden

Op basis van de resultaten uit het eerste onderzoek is er nu een uitgebreidere vervolgstudie. Uit het eerste onderzoek bleek dat anaerobe bacteriën het meest gunstige effect geven. Daarom richt de vervolgstudie zich nu op deze bacteriën, die alleen zonder zuurstof kunnen overleven. Om deze bacteriën effectief over te dragen, is het donatieproces sterk verbeterd. De ontlasting van de donoren wordt nu direct vacuüm opgevangen, vervoerd en verwerkt onder zuurstofvrije omstandigheden. Ook leerden de wetenschappers uit het voorgaande onderzoek dat de darm van de ontvanger echt zo schoon mogelijk moet zijn. ‘De voorbereiding voor de transplantatie is als de voorbereiding voor een uitgebreid darmonderzoek’, licht Ponsioen toe. ‘Zo krijgen de nieuwe gezonde bacteriën de beste kans om zich te hechten aan de darmwand van de patiënt.’ 

Superdonoren

De donoren die geselecteerd zijn voor het onderzoek moeten beschikken over een zo optimaal mogelijk microbioom en mogen geen andere ziekten of infecties hebben. Ponsioen: ‘Gezien de ingewikkelde manier van ontlasting verzamelen, moeten de donoren ook het liefst hier in het ziekenhuis werken en bereid zijn om regelmatig te doneren. Het onderzoek naar het microbioom en het vinden van de donoren was een langdurige en kostbare zaak. Maar nu hebben we echt superdonoren in huis. Daar zijn we zuinig op, hun ontlasting is heel veel waard en kan genezing brengen.’ 

Dubbelblind onderzoek

Inmiddels is het onderzoek gestart en zijn alle deelnemers gevonden. De dubbelblinde opzet van de studie, waarbij zowel de artsen als de deelnemers niet weten wie een daadwerkelijke transplantatie ontvangt, borgt de betrouwbaarheid van de resultaten. Eind van dit jaar verwachten de onderzoekers de eerste resultaten.  

Bron: Maag Lever Darm Stichting