Nieuwe voedingsaanbevelingen in België

De Hoge Gezondheidsraad in België heeft nieuwe voedingsaanbevelingen uitgebracht. Daarin staan hogere aanbevelingen voor groenten, fruit, volkoren graanproducten, vis, noten en peulvruchten dan in de huidige Nederlandse Richtlijnen goede voeding. Ook zijn adviezen opgenomen over aardappelen, eieren, alcohol en ultra-bewerkte voedingsmiddelen.

Kernboodschappen voor volwassenen

• Eet elke dag ten minste 125 gram volle graanproducten. Vervang wit brood of witte pasta door volkoren varianten. In de Richtlijnen goede voeding uit 2015 (die momenteel worden herzien) staat minimaal 90 gram.
• Eet niet meer dan 300 gram niet-bewerkt rood vlees per week. Vervang het door peulvruchten, vis, gevogelte of eieren. Beperk de consumptie van vleeswaren tot 30 gram per week. Ter vergelijking: in de Richtlijnen goede voeding uit 2015 staat alleen: beperk de consumptie van rood vlees en met name bewerkt vlees.
• Eet meerdere keren per week peulvruchten zoals linzen, witte en bruine bonen, spliterwten, kikkererwten en sojabonen. Het huidige advies in Nederland is wekelijks peulvruchten eten.
• Beperk het gebruik van zout tot 5 gram per dag. Vervang zoutrijke voedingsmiddelen door zoutarme alternatieven, voeg zout zo weinig mogelijk toe aan bereidingen en laat het weg aan tafel. De Gezondheidsraad adviseert in Nederland maximaal 6 gram per dag.
• Eet elke dag 250 gram fruit, bij voorkeur vers seizoensfruit. In de huidige richtlijnen van de Gezondheidsraad staat minimaal 200 gram.
• Drink zo weinig mogelijk suikerhoudende dranken. Dit advies is hetzelfde in Nederland.
• Eet dagelijks een handvol ongezouten en ongezoete noten, wat overeenstemt met 20 à 30 gram. De Gezondheidsraad adviseert in Nederland ten minste 15 gram ongezouten noten.
• Gebruik elke dag tussen 250 en 500 ml melk of melkproducten. In de Richtlijnen goede voeding staat het advies voor enkele porties zuivel per dag, waaronder melk of yoghurt.
• Eet elke dag ten minste 300 gram rauwe of bereide groenten. Varieer in soorten en laat je leiden door het seizoen. In de huidige richtlijnen van de Gezondheidsraad staat minimaal 200 gram.
• Gebruik bij voorkeur plantaardige oliën rijk aan onverzadigde vetzuren ter vervanging van boter, harde margarines, tropische oliën en reuzel. In Nederland adviseert de Gezondheidsraad niet alleen plantaardige oliën, maar ook zachte margarine en vloeibaar bak- en braadvet.
• Beperk de consumptie van eieren tot maximaal één ei per dag. De Nederlandse Gezondheidsraad heeft geen maximum voor eieren opgesteld.
• Eet zo weinig mogelijk voedingsmiddelen rijk aan toegevoegde suikers. De Nederlandse Gezondheidsraad heeft alleen een advies over suikerhoudende dranken, niet over suikerrijke voedingsmiddelen.
• Eet elke week minstens 200 gram vis, week- en schaaldieren, waarvan minimaal één keer vette vis. In Nederland geldt het advies voor 1 keer per week vis, bij voorkeur vette vis.
• Eet regelmatig aardappelen of zoete aardappelen. Kies bij voorkeur voor gekookte of gebakken in plaats van gefrituurde producten. In Nederland is er geen specifiek advies van de Gezondheidsraad over aardappelen.
• Drink dagelijks 1 à 2 liter. Kies bij voorkeur voor water; koffie en thee kunnen daar ook deel van uitmaken. In Nederland wordt iets meer vocht geadviseerd: 1,5-2 liter per dag. Verder adviseert de Nederlandse Gezondheidsraad 3 koppen thee per dag en het vervangen van ongefilterde door gefilterde koffie.
• Drink geen alcoholhoudende dranken of beperk het tot maximaal 10 standaardeenheden per week verspreid over verschillende dagen. In Nederland adviseert de Gezondheidsraad om geen alcohol te drinken of in ieder geval niet meer dan 1 glas per dag.
• Beperk het gebruik van ultra-bewerkte voedingsmiddelen. Kies voor onbewerkte of weinig-bewerkte voedingsmiddelen. In de huidige Nederlandse Richtlijnen goede voeding komen ultra-bewerkte voedingsmiddelen niet aan bod.

Energie en voedingsstoffen

De huidige publicatie van de “Voedingsaanbevelingen voor de Belgische bevolking (2025)” bestaat uit 2 delen. De eerder genoemde kernboodschappen zijn gebaseerd op het eerste deel, met daarin voedingsaanbevelingen ter preventie van chronische aandoeningen. Het veel kortere 2^e deel gaat over milieuverantwoorde voedingspatronen en sociale aspecten. Wat milieu betreft staat in het rapport: ‘Door over te stappen naar een “gezond milieuverantwoord voedingspatroon” dat meer plantaardig van aard is, beïnvloedt men omgevingseffecten in gunstige zin.’ Later zal nog een deel 3 verschijnen met aanbevelingen voor de dagelijkse hoeveelheid energie en voedingsstoffen.

Culinair kapitaal

In het 2^e deel van de Voedingsaanbevelingen pleit de Raad om voldoende aandacht te besteden aan samen eten, wat het fysiek en mentaal welzijn ten goede komt. Het creëert sociale verbondenheid en versterkt het gemeenschapsgevoel. In dit deel wordt ook de term “culinair kapitaal” geïntroduceerd. Dat staat voor de manier waarop kennis over voeding, kookvaardigheden en eetgewoonten een weerspiegeling zijn van sociale status en culturele identiteit. Veranderingen in eetgewoonten moeten volgens de Hoge Gezondheidsraad geleidelijk verlopen, in overeenstemming met culturele gewoonten en in harmonie met dat culinaire kapitaal.

Bron: Hoge Gezondheidsraad