Microbiota in de schijnwerpers

Van mondgezondheid tot vaginale microbiota en van moedermelk tot gefermenteerde voeding: tijdens het internationale Yakult symposium “The gut, conductor of our health: putting the microbiota in the spotlight” dat op 10 en 11 oktober plaatsvond in Amsterdam, kwamen de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van darmgezondheid uitgebreid aan bod. Hoewel er nog veel onderzoek nodig is om de juiste oorzakelijke verbanden te leggen, staat vast dat microbiotica-onderzoek van onschatbare waarde is voor onze gezondheid.   

Hoe meer verschillende bacteriën hoe beter

Dat we onlosmakelijk met ons microbioom verbonden zijn, maakte prof. Konstantinos Gerasimidis van de Universiteit van Glasgow (Schotland) meteen duidelijk als eerste spreker tijdens het symposium. Als er geen voedsel in de darmen komt, zijn de soort en het aantal bacteriën in de darm totaal anders, zo blijkt uit onderzoek onder kinderen zonder enige orale intake vanwege een ontbrekende darmwerking. Ook is bekend dat de microbiota veel minder divers is bij een eetpatroon dat voornamelijk bestaat uit bewerkt en suikerrijk voedsel dan bij uitsluitend onbewerkt voedsel. Terwijl hoe meer verschillende bacteriën er in onze darmen wonen, hoe beter dat is voor onze gezondheid. Een vezelrijk eetpatroon helpt om meer goede bacteriën te ontwikkelen in de darm, evenals het eten van gefermenteerd voedsel.   

Gefermenteerd voedsel 

Prof. dr. Paul Cotter liet zien dat gefermenteerde voeding op verschillende manieren invloed kan hebben op de darmgezondheid. Cotter is hoofd van Food Biosciences bij Teagasc Food Research Centre en een hoofdonderzoeker bij de grote Ierse onderzoekscentra APC Microbiome Ireland, Vistamilk en Food for Health Ireland. Hij vertelde dat de gezonde invloed kan komen door gefermenteerde voedingsmiddelen zelf, maar ook door de metabolieten die ontstaan tijdens de fermentatie. Bovendien kunnen zowel de gefermenteerd voedingsmiddelen, de micro-organismen die betrokken zijn bij de fermentatie en de metabolieten zelf, interacties aangaan met de darmmicrobiota, het darmepitheel of zelfs rechtstreeks met het immuunsysteem. En dat kan weer van invloed zijn op de gezondheid van de darmen. Cotter attendeerde de aanwezigen erop dat de FDA (de Amerikaanse Food and Drug Administration) recent voor het eerst een gekwalificeerde gezondheidsclaim gerelateerd aan gefermenteerd voedsel heeft goedgekeurd, namelijk dat het regelmatig eten van yoghurt, minstens 3 porties per week, het risico op diabetes type 2 kan verminderen.  

Microbiota tijdens de menopauze 

Prof. dr. Max Nieuwdorp, internist-endocrinoloog in het Amsterdam UMC legde uit dat tijdens de menopauze niet alleen de geslachtshormonen flink dalen, maar ook de darmwerking verandert. Dit heeft gevolgen voor de microbiota en kan bijdragen aan een grotere kans op leververvetting. Onderzoek toont aan dat bepaalde darmbacteriën alcohol produceren en dat daardoor leververvetting kan optreden. Tijdens de overgang ontstaan er meer van deze alcoholproducerende bacteriën, vooral bij inname van veel suiker- en fructoserijke voeding. Beïnvloeding van de darmmicrobiota door gezonde voeding zou volgens Nieuwdorp een manier kunnen zijn om het risico op leververvetting te verlagen.  

Vaginale microbiota

Prof. dr. Sarah Labeer, microbioloog en onderzoeker aan de Universiteit van Antwerpen (België) doet onderzoek naar de vaginale microbiota bij 6.000 vrouwen. Door de verzamelde data is het nu mogelijk de vaginale microbiota in kaart te brengen en te ontdekken wat er van invloed is op deze microbiota. Volgens Labeer gaan de data een schat aan informatie opleveren, aangezien er nog nauwelijks onderzoek gedaan is naar de vaginale microbiota. Zij vermoedt dat de vaginale microbiota een grote rol speelt bij vruchtbaarheid en het beschermen tegen infecties, blaasontstekingen en soa’s. Een gezonde vaginale microbiota wordt gekenmerkt door overwegend lactobacillen en lijkt volgens de eerste studieresultaten geassocieerd met een gezonde BMI, lage suiker- en vleesconsumptie en een hoge consumptie van onbewerkt voedsel, groenten en zaden.  

Mondgezondheid

Dat de mond niet alleen het begin vanonze spijsvertering is, maar ook een heel belangrijke taak binnenhet immuunsysteem heeft, werd duidelijk in de presentatie van prof. Egija Zaura van de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hierbij wordt de orale microbiota beïnvloed door veranderingen in de mond, zoals het wisselen of verliezen van tanden, maar ook door wat we eten. Suikers zijn volgens Zaura niet alleen schadelijk voor de mond doordat ze het tandglazuur kunnen aantasten. Suikers zorgen ook voor een minder divers en dus minder gezonde microbiota. Ook het spoelen van de mond met mondwater is funest voor de mondgezondheid, waarschuwde Zauro. Hiermee zorg je voor een daling van de activiteit van de goede bacteriën in de orale microbiota. 

Tweedaags programma

Het 11e Internationale Yakult Symposium werd georganiseerd door Yakult Science for Health. Gedurende het tweedaagse programma belichtte experts uit diverse landen de vele verschillende aspecten van darmgezondheid in sessies met wetenschappelijke presentaties, rondetafelgesprekken en door posterpresentaties. Het symposium werd bezocht door gezondheidsprofessionals uit verschillende landen en met diverse achtergronden, waaronder diëtisten en leefstijlcoaches.

Gepubliceerd op 22 oktober 2024

Door Sophie Luderer

Reageer op dit artikel

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.