Meer groente en fruit door gezonde schoollunch

Kinderen eten doorgaans te weinig groente en fruit. Promotieonderzoek van Frédérique Rongen, gezondheidswetenschapper aan de Vrije Universiteit (VU), toont aan dat gezonde schoollunches hierin een positieve verandering kunnen brengen. Ouders zijn soms sceptisch, maar de meeste schoolkinderen eten de gezonde lunches met smaak op. In januari verdedigde Rongen haar proefschrift over het draagvlak en de impact van schoolmaaltijden op de basisschool. 

Gezonde schoollunches

Op Nederlandse basisscholen brengen kinderen meestal hun eigen lunch mee. Rongen onderzocht wat kinderen van huis meenamen. Uit de analyse van meer dan 500 broodtrommels bleek dat er grote verschillen zijn. Sommige kinderen kregen een bruine boterham met water, terwijl anderen wit brood en suikerhoudende dranken kregen. Groenten kregen de kinderen nauwelijks mee. Gezonde schoollunches, inclusief groente en fruit, kunnen een belangrijke rol spelen in de verbetering van het eetpatroon van kinderen. Voor haar promotieonderzoek onderzocht Rongen zowel de praktische uitvoerbaarheid als het draagvlak voor gezonde schoollunches in Nederland. Uit haar bevindingen blijkt dat beide factoren gunstig zijn. 

Meer groenten

De schoolmaaltijden die in het onderzoek werden aangeboden, bestonden uit een basislunch met volkorenbrood, gevarieerd beleg (zoals kaas, vleeswaren en af en toe iets zoets), groenten en melk of water om te drinken. Kinderen mochten zelf kiezen wat ze aten en dronken. Dit bleek een effectieve manier om gezonde eetgewoontes te stimuleren: het aantal kinderen dat groenten at tijdens de lunch steeg van 7,2 procent naar 56 procent. Rongen stelt in haar proefschrift dat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid groente voor een kind best veel is, zeker als dat ’s avonds als een hoop op een bord ligt. Ze raadt daarom aan om de hoeveelheid groenten meer over de dag te verdelen, dus zeker tijdens schooltijd.

Betere schoolprestaties

Het onderzoek toont niet alleen aan dat kinderen gezonder eten dankzij de schoolmaaltijden, maar ook dat hun schoolprestaties verbeteren. Rongen beschrijft in haar proefschrift dat er aanwijzingen zijn dat een gezonde lunch kinderen meer energie geeft en dat ze beter presteren. De meeste scholen staan dan ook positief tegenover de invoering van schoolmaaltijden, al brengt het extra organisatie en kosten met zich mee. 

Terughoudende ouders

Het onderzoek toont aan dat wanneer scholen een gezonde lunch aanbieden, de meeste kinderen deze zonder problemen eten. Toch zijn ouders vaak terughoudend bij het idee van schoollunches, ondervond Rongen. Ze maken zich zorgen of hun kind genoeg eet en of er voldoende keuzevrijheid is. Rongen benadrukt dat een schoollunch niet een identieke maaltijd voor iedereen hoeft te zijn. Er zijn verschillende lunchvormen mogelijk. Als voorbeelden noemt Rongen een zelf samen te stellen broodlunch met warme groenten of rauwkost of een lunch met een gezonde soep. 

Landelijke invoering 

De bevindingen van Rongen ondersteunen het Programma Schoolmaaltijden van Jeugdeducatiefonds en Rode Kruis Nederland. Tegelijkertijd laten ze ook zien dat er nog meer winst te behalen valt door niet alleen te focussen op het aanbieden van maaltijden, maar ook op een gezond en gevarieerd aanbod. Volgens Rongen is de vraag nu hoe scholen en beleidsmakers deze inzichten kunnen benutten om gezonde lunches breder in te voeren, zoals in veel andere Europese landen al gebruikelijk is. Rongen ziet kansen voor een bredere invoering, mits scholen en de overheid hierin een actieve rol spelen. ‘Op dit moment kijken deze partijen nog afwachtend naar elkaar,’ zegt ze. Toch ontstaan er al initiatieven, zoals in Amsterdam, waar sommige scholen zelf lunches organiseren.’ 

Bronnen: Vrije Univeriteit Amsterdam en Trouw