Meer aandacht voor relatie voeding en huid

Vermijden van ultrabewerkte voedingsmiddelen, zelf koken, gefermenteerde voeding en kiezen voor dierlijke producten van biologische oorsprong: dat is de basis van het immuunondersteunende dieet waarover diëtist dr. Berber Vlieg sprak op het Kennis-event Voeding & Huid op 14 oktober in Nijkerk. Dit dieet is een voorbeeld van de toenemende aandacht voor de rol van voeding bij chronische immuunziekten, die zich onder andere vaak uiten via de huid.

Kennis-event Voeding & Huid

Het Kennis-event Voeding & Huid werd bezocht door in totaal ongeveer 80 diëtisten, huidtherapeuten, dermatologen en schoonheidsspecialisten. Behalve een aantal persoonlijke verhalen werd er op deze dag ook veel kennis gedeeld op een zeer toegankelijke manier. Diëtist, voedingswetenschapper en oprichter van het Kennisinstituut voor Voeding & Huid (KIVH) Samantha Jordaans interviewde de sprekers waardoor er geen traditionele lezingen waren maar interessante gesprekken met alleen korte bondige presentaties, al dan niet ondersteund met enkele dia’s.

Het immuunondersteunend dieet

Diëtist en onderzoeker Berber Vlieg (OLVG Amsterdam) vertelde onder andere over een immuunondersteunend – ook wel anti-inflammatoir genoemd- dieet dat door een internationale groep allergie-diëtisten is ontwikkeld. ‘Nu eens niet een dieet dat gericht is op het elimineren van allergenen en vermijden van triggers. Wij hebben juist gekeken naar de relatie tussen voedingsstoffen, voedingsmiddelen en voedingspatronen enerzijds, en immuunfuncties, algehele gezondheid, de darmdoorlaatbaarheid en het microbioom anderzijds. Op basis hiervan is het immuunondersteunend dieet ontwikkeld.’  Dit dieet kent 3 groepen:

1. Aanbevolen voedingsmiddelen (groeten, fruit, peulvruchten, granen, volkoren en alles minimaal bewerkt)
2. Beperkt aanbevolen voedingsmiddelen (kaas, eieren, vette vis en oliesoorten). ‘Omega-3-vetzuren hebben een anti-inflammatoir effect, omega-6-vetzuren zijn juist ontstekingsbevorderend’, aldus Vlieg
3. Voeding die beter te vermijden is (met name ultrabewerkte producten en fastfood)

Vlieg: ‘Het verschil met een gezond dieet is dat we ook hebben gekeken naar de directe en indirecte effecten op het immuunsysteem. Zo hebben we meegenomen dat het beter is om zelf te koken, gefermenteerde voeding te consumeren en bijvoorbeeld te kiezen voor dierlijke producten van biologische oorsprong.’

Onderzoek

Het dieet wordt op dit moment in verschillende Nederlandse ziekenhuizen getest bij 110 kinderen met pinda- en/of notenallergie binnen de DIAMETER-studie. Daarnaast vindt het IMPACCD-onderzoek plaats naar het effect van de immuunondersteunende voeding voor volwassenen met matig tot ernstig constitutioneel eczeem.

Lipoedeem

Ook Bea Koet, diëtist in Nij Smellinghe Gastuis in Drachten werd geïnterviewd door Samantha Jordaans. Koet vertelde over de chronische aandoening lipoedeem waarbij er sprake is van vetophoping in de benen en de dijen. Patiënten worden vaak niet goed gediagnostiseerd; ze krijgen meestal de diagnose overgewicht. ‘Maar dit is echt iets anders’, zegt Koet. ‘Hoe de specifieke dieetaanpak moet zijn, is nog niet geheel duidelijk maar er is een sterk vermoeden dat er bij lipoedeem sprake is van een lagere energiebehoefte, waarschijnlijk ten gevolge van minder spieropbouw in de benen. In ieder geval hebben vrouwen met lipoedeem minder spierkracht dan vrouwen met alleen overgewicht. Een anti-inflammatoir dieet – zoals eerder gepresenteerd door Berber Vlieg – zou een oplossing kunnen zijn omdat de inflammatie ook pijn kan veroorzaken in de benen.’ In sommige gevallen helpt ook een ketogeen dieet, weet Koet. ‘Maar’, waarschuwt ze, ‘goede begeleiding is noodzakelijk want patiënten hebben vaak een verwrongen relatie met eten. Ze zijn vaak al hun hele leven “op dieet” om aan een ideaalplaatje te voldoen.’

Behoefte aan onderbouwing

Gedurende de rest van dag kwamen ook de dermatologen Willemijn Bos en Karin Houtman aan het woord en spraken diëtist/psycholoog Netty van Kaathoven en huidtherapeut Janine van ’t Klooster. De algemene boodschap was dat bij alle patiënten met huidproblemen, voeding nooit vergeten moet worden. Gezonder gaan eten doet vaak al heel veel, zo werd duidelijk tijdens het kennis-event. Maar de behandeling vraagt om een holistische aanpak waarbij volgens de sprekers beter ingezet kan worden op de principes van Positieve Gezondheid dan op medicatie en (hormoon)zalf. Voeding en leefstijladviezen kunnen veel bijdragen volgens de aanwezige deskundigen. Wat wel nog vaak ontbreekt zijn duidelijke wetenschappelijke studies die de effecten, die de sprekers van deze dag in de praktijk zien, ook onderbouwen. De dag was daarom ook een oproep aan de verschillende beroepsgroepen om de handen ineen te slaan en aan de slag te gaan voor meer samenwerking en meer onderbouwing. Het Kennisinstituut voor Voeding & Huid biedt daarvoor een platform.