Leefstijlverandering rondom operaties

Operaties bieden een uniek teachable moment: een gelegenheid waarbij mensen zich kwetsbaar voelen en meer openstaan voor het aanpassen van hun leefstijl. Daarbij kan een gezonde leefstijl complicaties verminderen en het herstel versnellen. De Coalitie Leefstijl in de Zorg speelt hierop in met een nieuwe handreiking, gericht op het benutten van dit moment. 

Teachable moment

De handreiking ”Teachable moment operatie” biedt praktische handvatten en inspiratie om leefstijlverandering te stimuleren voor, tijdens en na een operatie. De coalitie ziet leefstijl als een integraal onderdeel van het zorgtraject. Het op verschillende momenten rondom een operatie aandacht hebben voor leefstijl draagt bij aan een duurzame gedragsverandering. Volgens de handreiking begint dat bij het benadrukken van het effect van leefstijl op een (mogelijke) operatie. En het eindigt bij het bieden van ondersteuning bij het volhouden van leefstijlveranderingen.  

Verschillende fases

Per fase rondom de operatie laat de handreiking zien hoe deze optimaal benut kan worden. Hierbij is het belangrijk om steeds duidelijk het verband tussen leefstijl en een (mogelijke) operatie uit te leggen. De patiënt moet zich ervan bewust worden dat hij of zijn een actieve rol kan spelen bij het verminderen van de klachten en het verbeteren van de gezondheid. Zo is het preoperatief bijvoorbeeld een goed moment om uit te leggen wat de gevolgen zijn van roken of alcohol voor het herstel, zoals trager wondherstel of meer kans op infecties. En tijdens de opname in het ziekenhuis kan de patiënt oefenen met gezonde leefstijl. 

Praktische tips en voorbeelden

In de handreiking komen inzichten uit de gedragswetenschap aan bod. Denk hierbij aan het belang van consistente, herhaalde informatie, de toegevoegde waarde van digitale hulpmiddelen zoals eHealth-apps, de rol van naasten bij het stimuleren van gezonde keuzes en hoe een fysieke omgeving slim ingezet kan worden. Bij alle kansen worden ook voorbeelden uit de praktijk gegeven ter inspiratie.  

Implementatie en ondersteuning 

De coalitie hoopt met de handreiking dat teachable moments rondom operaties goed benut gaan worden, of het nu gaat om fysieke, telefonische of digitale contacten met patiënten. Het biedt inspiratie voor iedereen die contact heeft met patiënten rondom een operatie. Naast de handreiking biedt de Coalitie ook ondersteuning om implementatie te vergemakkelijken, zoals in een gratis webinar.   

Bron: Coalitie Leefstijl in de Zorg   

Gepubliceerd op 14 januari 2025

Door Sophie Luderer

Reageer op dit artikel

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.