Lancet: minder zout beschermt niet tegen hart- en vaatziekten
Canadese onderzoekers bekeken de gegevens uit de internationale PURE-studie en concluderen dat zout niet leidt tot een grotere kans op hart- en vaatziekten. Sterker nog: een lage inname verhoogt mogelijk juist het risico.
Resultaten
De onderzoekers bekeken het gehalte aan natrium en kalium in ochtendurine als maat voor de dagelijkse zoutinname van ruim 90.000 deelnemers en linkten dat aan de prevalentie van hart- en vaatziekten en sterfte bij de deelnemers. Het blijkt dat de bloeddruk inderdaad stijgt bij een hogere zoutinname, maar dat dit niet het risico op hart- en vaatziekten verhoogt. Alleen bij deelnemers met de hoogste zoutconsumptie werd een positief verband gevonden tussen de inname van zout en het optreden van hart- en vaatziekten. Deze deelnemers zijn vooral inwoners van China. Een lage inname van zout (minder dan 4 gram per dag) bleek juist het risico op hart- en vaatziekten te verhogen. Bij alle proefpersonen werd een beschermend effect gevonden van een hogere inname van kalium.
Meer zout?
Het onderzoeksteam claimt dat de strenge zoutaanbeveling van de WHO (5 gram per dag) enkel is gebaseerd op kortlopende studies naar de bloeddruk en de zoutinname. Aan de hand van de uitkomsten van dit onderzoek kan de aanbeveling met een gerust hart worden verhoogd naar 12 gram per dag, aldus de onderzoekers. Dat zou betekenen dat de huidige inname in Nederland (ongeveer 9 gram) geen probleem meer is. In een artikel in Trouw heeft oud-wetenschapper Katan kritiek op de studie. Hij stelt dat deze epidemiologische onderzoeksresultaten niet opwegen tegen de andere bewijzen die er zijn voor zoutreductie en dat de aanbeveling van 6 gram per dag moet blijven staan.
Mente
Hoofdonderzoeker Mente heeft 2 jaar geleden al een artikel in Lancet gepubliceerd over de vermeende relatie tussen zout en hart- en vaatziekten, iets dat hem toen op kritiek kwam te staan. Hij is er echter van overtuigd dat het te simpel is om te zeggen dat weinig natrium leidt tot minder hart- en vaatziekten. In een commentaar in Lancet schrijft hoogleraar Messerli dat hij vertrouwen heeft in de resultaten van de PURE-studie, maar dat het nu tijd is voor een gerandomiseerde gecontroleerde studie (RCT) naar de invloed van zout.
PURE
De Prospective Urban Rural Epidemiology (PURE) studie is een grootschalig langlopend onderzoek naar welvaartsziekten in 21 landen, met meer dan 140.000 deelnemers. De studie loopt sinds 2002, zowel in westerse landen als ontwikkelingslanden. Voor deze studie werden de gegevens gebruikt van 90.000 deelnemers waarvan het natrium- en kaliumgehalte in urine is gemeten.
Gepubliceerd op 13 augustus 2018
Door Karine Hoenderdos
Reageer op dit artikel
Actueel
Graag wil ik verwijzen naar de reactie van de Hartstichting op deze publicatie en de PURE-studie.
Zie: https://actueel.hartstichting.nl/zoutonderzoek-is-zout-nou-schadelijk-of-niet/.
Als je de abstract goed leest, zie je dat er alleen een relatie tussen zoutinname en bloeddruk was in populaties die gemiddeld >5 gram zout per dag aten. Dat geldt dus voor de Nederlandse bevolking. Er zijn landen waar ze veel lagere inname aanraden en daar zie je geen verband. Er is dus geen enkele aanleiding om de aanbeveling voor zout in ons land aan te passen.
Het is wel jammer dat in de algemene voorlichting aan de Nederlandse bevolking niet beter wordt aangegeven wat de grote bronnen van zoutinname zijn, zodat mensen zelf hun inname kunnen verlagen. Kant-en-klaar maaltijden, pizza’s, chips, snacks en bepaalde zoetwaren: koek, stroopwafels en drop leiden tot grotere zoutinname. Ook zou het goed zijn als breder bekend werd dat en zoethout en kruidenthee of keelpastilles met zoethout de bloeddruk, ongeacht het zoutgehalte, verhogen.
De zoutinname is dus erg verschillend: mensen die zelf koken en weinig tussendoortjes eten hebben een veel lagere inname dan zij die veel kant-en-klaar eten.
Ten slotte zijn hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten vaak niet het gevolg van de zoutinname maar van een overmaat aan buikvet. Het verminderen van het buikvet heeft hele gunstige effecten op alle risicofactoren voor hart- en vaatziekten en is bloeddrukverlagend. Dus, liever niet het zout verlagen maat het overgewicht bestrijden.
We gaan het zien of er andere studies dezelfde resultaten geven op het lange termijn. Voor nu is het zeker niet verkeerd om de inname van 6 gram aan te houden puur om het feit dat de producten met veel zout eerder gemeden zouden moeten worden (chips, pizza, kant-en-klaar, etc). Daarnaast zorgt zout voor een hogere intake omdat je simpel weg meer van kan eten.
Desalniettemin ben ik het eens met onderzoeker Mente dat de aanname in relatie tussen zout en hart- en vaatziekten niet zo simpel is en er goed inzicht moet komen naar de correlatie.