Invloed lichaamssamenstelling bij nierdonatie 

De lichaamssamenstelling van een nierdonor heeft invloed op de nierfunctie na een niertransplantatie, bij zowel de ontvanger van de donornier als de donor zelf. Arts-onderzoeker Lisa Westenberg (Rijksuniversiteit Groningen) onderzocht voor haar proefschrift verschillende meetmethoden voor de screening bij levende donatie. Haar bevindingen helpen (lange termijn) risico’s beter in te schatten.   

Levende donatie

Een niertransplantatie, vooral als de nier afkomstig is van een levende donor, geeft nierpatiënten betere overlevingskansen en een hogere levenskwaliteit dan dialyse. Hoewel zo’n zogenoemde levende donatie als veilig wordt beschouwd, kan het gezondheidsrisico’s geven voor de donor. Daarom ondergaan mensen die een nier willen doneren een strenge medische screening voorafgaand aan de donatie. Een BMI van boven de 35 is hierbij vaak een uitsluitingscriterium. Maar door lichaamssamenstelling beter in kaart te brengen, kunnen risico’s beter worden ingeschat en kunnen mogelijke donoren misschien zelfs hun lichaamssamenstelling verbeteren voorafgaand aan de donatie. Dit kan helpen om de gezondheid van donoren op lange termijn te beschermen en de uitkomsten van levende nierdonatie te optimaliseren. 

Impact van lichaamssamenstelling

Omdat de BMI een onvolledig beeld geeft van de lichaamssamenstelling, is onderzoek nodig naar alternatieve meetmethoden. Westenberg onderzocht de impact van lichaamssamenstelling vóór donatie op de uitkomsten van levende nierdonatie voor de donor. Ook beoordeelde ze de lange termijn werking van de transplantatienier bij de ontvanger. 

Slechtere nierfunctie bij meer buikvet

Westenberg concludeert in haar proefschrift dat nauwkeurige metingen van lichaamssamenstelling, zoals diepgaande radiologische analyses, centraal zou moeten staan in onderzoek naar lichaamssamenstelling bij levende nierdonoren. De onderzoeksgegevens lieten zien dat hogere BMI-waarden en een centrale vetverdeling vóór donatie geassocieerd zijn met een lagere nierfunctie bij de donor na de donatie. Analyse van lichaamssamenstelling via CT-scan liet zien dat een grotere hoeveelheid buikvet geassocieerd was met een lagere nierfunctie, zowel vóór als na nierdonatie. Een hogere spiermassa werd juist geassocieerd met een betere nierfunctie vóór en na de nierdonatie. 

Effect op de transplantatienier

De lichaamssamenstelling van de donoren lijkt volgens de onderzoeksgegevens geen invloed te hebben op de langetermijnnierfunctie bij de ontvangers, zolang er bij de donor sprake is van een BMI<35. Westenberg benadrukt dat het daarom zinvol kan zijn om de lichaamssamenstelling voorafgaand aan donatie te verbeteren, om zo de uitkomsten van levende nierdonatie te optimaliseren. 

Bron: Rijksuniversiteit Groningen