Intensieve leefstijlinterventie behoudt spiermassa bij ouderen tijdens afvallen

‘De combinatie van “concurrent” training, een hypocalorisch dieet en een wei-eiwitdrank verrijkt met leucine en vitamine D geeft gunstige resultaten op het behoud van spiermassa tijdens afvallen.’ Dat vertelde docent-onderzoeker en bewegingswetenschapper Robert Memelink van de Hogeschool van Amsterdam tijdens de DCN Academy op 20 januari in Veenendaal. Memelink heeft onderzoek gedaan naar het behoud van spiermassa bij ouderen met obesitas en diabetes type 2, door middel van een gecombineerde leefstijlinterventie.

Concurrent training

Elke vorm van beweging heeft positieve effecten op de gezondheid, maar concurrent training is volgens Memelink het meest effectief. Concurrent training is een combinatie van duur- en krachttraining en combineert de voordelen van beide. Duurtraining verbetert met name de cardiorespiratoire functie en krachttraining is het meest effectief voor toename en behoud van spiermassa bij veroudering en afvallen. Ook de Gezondheidsraad ziet volgens Memelink de voordelen van concurrent training. In de huidige beweegrichtlijn wordt immers geadviseerd om per week 2,5 uur matig intensief te bewegen (duurtraining) en daarnaast nog 2 keer in de week spier- en botversterkende oefeningen te doen (krachttraining).

PROBE-onderzoek

Tijdens het zogenoemde PROBE-onderzoek kregen 123 ouderen (55-85 jaar) met obesitas en (pre)diabetes 3 maanden lang een leefstijlinterventie. Deze bestond uit een hypocalorisch dieet (-600 kcal/dag), 6 individuele- en 6 groepssessies onder leiding van een diëtist en 3 keer per week onder begeleiding sporten in groepsverband. Tijdens het sporten verrichtten de deelnemers 10 verschillende krachttrainingsoefeningen gericht op de grote spiergroepen en een HIIT training (High Intensity Interval Training, zelfde effecten als duurtraining) op een fietsergometer.

Eiwit

De helft van de deelnemers kreeg, in combinatie met bovenstaande leefstijlinterventie, 10 keer per week (bij het ontbijt en na elke training) een wei-eiwitdrank met 21 gram eiwit. Deze drank werd verrijkt met leucine (essentieel aminozuur) en vitamine D. De andere helft kreeg een placebo-drank zonder eiwit en verrijking. De eiwitinname in de groep die extra eiwit kreeg, was gemiddeld 1,15 g/kg lichaamsgewicht/dag, tegenover 0,82 in de controlegroep. ‘De wei-eiwitdrank bleek vooral gunstig voor het behoud van de spieren op lange termijn’, aldus Memelink.

Lichaamsverhouding

Na 3 maanden bleken de deelnemers gemiddeld 2,7 kg te zijn afgevallen en een gemiddelde afname te hebben van 4 cm van hun middelomtrek. Er was gek genoeg geen verschil te zien in totaal gewichtsverlies tussen beide groepen. ‘Het verschil zat hem echter in lichaamssamenstelling’, vertelde Memelink. Tijdens de DXA-scans werd dit duidelijk. Bij de controlegroep was de totale spiermassa afgenomen, al behielden ze wel spiermassa in de armen en benen. In de wei-eiwitgroep waren zowel de spiermassa in armen en benen als de totale spiermassa toegenomen. Memelink: ‘De leefstijlinterventie resulteerde in verbetering van de spierkracht, vermogen en de fysieke functie van de deelnemers. Opvallend is ook dat het behoud van spiermassa 6 maanden na de interventie nog steeds zichtbaar is en dat bij beide groepen de insulinegevoeligheid verbeterde.’