Factsheet eiwittransitie bij kwetsbare groepen

Voor patiënten is het van groot belang dat voeding bijdraagt aan goed herstel en welzijn. De verschuiving naar meer plantaardige eiwitten kan voor kwetsbare groepen daarom een uitdaging zijn. Om diëtisten, chefs en maaltijdontwikkelaars hierbij te ondersteunen, lanceert Alliantie Voeding in de Zorg een factsheet met praktische handvatten, achtergrondinformatie en tools.  

Samenwerking diëtetiek en keuken

In de Green Deal Duurzame Zorg 3.0 is afgesproken dat het voedingsaanbod voor medewerkers en bezoekers in ziekenhuizen en zorginstellingen uiterlijk in 2030 voor 60 procent uit plantaardige en voor 40 procent uit dierlijke eiwitten bestaat. Voor patiënten geldt: doe wat medisch verantwoord is. Wat dat precies betekent voor plantaardige voeding in het herstelproces van patiënten, is nog niet altijd duidelijk. Daarom benadrukt de alliantie dat voorzichtigheid én goede samenwerking tussen diëtetiek en de keuken essentieel zijn. 

Hoeveelheid en eiwitkwaliteit

De factsheet beschrijft de verschillende uitdagingen die de verschuiving naar meer plantaardige eiwitten voor meer kwetsbare groepen met zich meebrengt. Het belang van eiwit bij herstel staat uitgebreid uitgelegd. Er is een tabel met aanbevolen hoeveelheden voor gezonde volwassenen en patiënten, met het advies te streven naar minimaal 20 gram hoogwaardig eiwit per maaltijd. Dierlijke eiwitten leveren over het algemeen makkelijker de juiste samenstelling van aminozuren die het lichaam nodig heeft. Van plantaardige eiwitten is vaak meer nodig om dezelfde kwaliteit te bereiken. De factsheet geeft uitgebreide uitleg hoe het aminozuurprofiel hierin een rol speelt, met een overzichtelijke lijst van veelvoorkomende limiterende aminozuren. In het document staan links naar praktische rekentools om zelf de eiwitkwaliteit te beoordelen. 

Verteerbaarheid

De verteerbaarheid bepaalt hoe goed het lichaam het eiwit kan afbreken en gebruiken. Dierlijke eiwitten hebben over het algemeen een betere verteerbaarheid en verliezen tot slechts 5 procent van de eiwitten bij de vertering, terwijl dit bij plantaardige eiwitten tot 25 procent kan oplopen. In de factsheet staan tips voor bereidingswijzen die de verteerbaarheid kunnen verbeteren zoals koken en pureren. 

Tips voor communicatie

Omdat voor veel mensen plantaardig eten nog relatief nieuw is, kan dit leiden tot terughoudendheid of weerstand. De alliantie benadrukt daarom dat zorgvuldige communicatie naar de patiënt essentieel is. Het is belangrijk bij patiënten te benadrukken dat een maaltijd niet volledig plantaardig hoeft te zijn, maar dat het gaat om een verschuiving naar meer plantaardig. Andere tips zijn het gebruik van herkenbare menunamen. Termen als “vegetarisch” of “plantaardig” kunnen juist beter vermeden worden, omdat deze kunnen afschrikken. En betrek voedingsassistenten actief bij de veranderingen. Hun enthousiasme en uitleg kunnen het draagvlak onder kwetsbaren en collega’s aanzienlijk vergroten. 

De factsheet is in te zien op goedezorgproefje.nl. 

Bron: Goede zorg proef je