Ene ultra-bewerkte voedingsmiddel is andere niet
Als het gaat om de gezondheid van het hart, lijken sommige ultra-bewerkte voedingsmiddelen ongezonder dan anderen. Dat is de conclusie van een van de grootste meta-analyses op dit gebied, gepubliceerd in The Lancet Regional Health Americas.
Risico van hart- en vaatziekten
Ultra-bewerkte voedingsmiddelen worden in onderzoek vaak in verband gebracht met een hoger risico op chronische ziekten als hart- en vaatziekten, coronaire hartziekten en beroerte. Zo ook in deze nieuwe meta-analyse van 20 studies onder in totaal meer dan 1 miljoen volwassenen. Tenminste, dat is de conclusie als alle ultra-bewerkte voedingsmiddelen op een hoop worden gegooid. Mensen met een hoge consumptie van ultra-bewerkte voedingsmiddelen hebben bijvoorbeeld 17 procent meer kans op hart- en vaatziekten vergeleken met mensen met een lage consumptie van ultra-bewerkte voedingsmiddelen.
Gezoete dranken en bewerkt vlees
Maar het lijkt erop dat we ultra-bewerkte voedingsmiddel niet over één kam moeten scheren. De onderzoekers hebben namelijk ook specifiek gekeken naar 10 verschillende categorieën ultra-bewerkte voedingsmiddelen. Specifiek 2 categorieën bleken gepaard te gaan met een verhoogd risico: gezoete dranken en bewerkt vlees. Opvallend genoeg waren er ook 3 categorieën die juist gepaard gingen met een lager risico: ontbijtgranen, hartige snacks en yoghurtdesserts/ijs.
Voedingskundige samenstelling
Volgens de onderzoekers kan de voedingskundige samenstelling van de voedingsmiddelen het verschil mogelijk verklaren, bijvoorbeeld omdat ze veel suiker en zout bevatten, of juist waardevolle voedingstoffen als vezels. De prioriteit zou moeten liggen bij het verminderen van de consumptie van bewerkt vlees en gezoete dranken, omdat deze consequent in verband worden gebracht met gezondheidsrisico’s, zo stellen de auteurs in een interview in de New York Times.
Gepubliceerd op 7 oktober 2024
Door Angela Severs
Reageer op dit artikel
In de betreffende publicatie is gekeken naar drie Amerikaanse cohorten (Nurses’ Health Study, Nurses’ Health Study II, Health Professionals Follow–up Study) en daarnaast is er een systematic review met meta-analyses uitgevoerd met in totaal 22 cohorten (inclusief die drie Amerikaanse cohorten) [1].
De verschillen tussen de verschillende soorten UPF en het risico op hart- en vaatziekten, coronaire hartziekten en beroerte is gebaseerd op de drie Amerikaanse cohorten met in totaal 289.570 deelnemers (https://www.thelancet.com/cms/10.1016/j.lana.2024.100859/asset/1d1e4696-ed99-4d30-b015-1422d4ec7766/main.assets/gr2_lrg.jpg). In de meta-analyses is alleen naar de consumptie van alle soorten UPF gekeken.
Andere recente publicaties op basis van dezelfde drie Amerikaanse cohorten en/of het Europese EPIC laten zien dat er ook verschillen zijn tussen de verschillende soorten UPF en het risico op diabetes type 2 en multimorbiditeit [2-4].
Referenties
1. Mendoza K, Smith-Warner SA, Rossato SL, Khandpur N, Manson JE, Qi L, Rimm EB, Mukamal KJ, Willett WC, Wang M, Hu FB, Mattei J, Sun Q. Ultra-processed foods and cardiovascular disease: analysis of three large US prospective cohorts and a systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies. Lancet Reg Health Am. 2024 Sep 2;37:100859.
2. Dicken SJ et al. Food consumption by degree of food processing and risk of type 2 diabetes mellitus: a prospective cohort analysis of the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC). The Lancet Regional Health – Europe, Volume 0, Issue 0, 101043.
3. Chen Z et al. Ultra-Processed Food Consumption and Risk of Type 2 Diabetes: Three Large Prospective U.S. Cohort Studies. Diabetes Care. 2023 Jul 1;46(7):1335-1344.
4. Cordova R et al. Consumption of ultraprocessed foods and risk of multimorbidity of cancer and cardiometabolic diseases: a multinational cohort study. Lancet Reg Health Eur. 2023;35:100771