Eiwittransitie vormt uitdaging voor ziekenhuizen
Steeds meer ziekenhuizen streven voor medewerkers en bezoekers naar een voedingsaanbod met 60 procent plantaardige en 40 procent dierlijke eiwitten. Dat werd duidelijk tijdens het symposium “Duurzame voeding in ziekenhuizen” op 21 november in Leiden. ‘En voor cliënten en patiënten spannen we ons in om datgene te doen dat medisch verantwoord is’, aldus Iris de Koning, projectcoördinator Alliantie Voeding in de Zorg.
Goede Zorg Proef Je
Het symposium werd georganiseerd door Goede Zorg Proef Je (een initiatief van Alliantie Voeding in de Zorg) samen met projectgroep Duurzame Voeding in Ziekenhuizen (van Nederlandse Federatie van Universitaire Medische Centra, NFU). Inmiddels zijn 63 van de 70 Nederlandse ziekenhuizen aangesloten bij Goede Zorg Proef Je. Hierin wordt gewerkt aan zowel gezondheid als duurzaamheid, waarbij onder andere specifiek gekeken wordt naar de eiwittransitie. Het grootste deel van de maaltijden in ziekenhuizen wordt genuttigd door medewerkers en bezoekers. Volgens de Gezondheidsraad leidt een eiwitverhouding van 60 procent plantaardig en 40 procent dierlijk voor volwassenen niet tot problemen in de voorziening van eiwit en essentiële aminozuren. Maar tijdens het congres benadrukte onderzoeker Ingeborg Brouwer wel dat er aandacht nodig blijft voor kwetsbare patiënten: ‘Wat is voor hen haalbaar? Daarom hebben we het bij patiënten over goede voeding.’
Tools voor eiwitkwaliteit maaltijd
Over het algemeen wordt aangenomen dat dierlijke eiwitten beter geschikt zijn om de spieraanmaak te stimuleren dan plantaardige eiwitten, maar ook plantaardige eiwitten kunnen die rol vervullen. Prof. Luc van Loon van Maastricht University: ‘Voor eenzelfde hoeveelheid eiwit, is van plantaardige producten meer nodig dan van dierlijke voedingsmiddelen. Juist bij patiënten kan daar een uitdaging liggen, omdat ze vaak een verminderde eetlust hebben terwijl de energie- en eiwitbehoeftes meestal hoog zijn. Volgens Van Loon helpt het hierbij onder andere om meerdere eiwitbronnen te gebruiken die wat betreft essentiële aminozuren complementair zijn. Professionals kunnen het aminozuurprofiel van maaltijden checken met behulp van de AminoFit tool. Diëtist-onderzoeker Hinke Kruizenga: ‘Deze gratis online tool berekent per maaltijd de hoeveelheid eiwit en het aminozuurprofiel, rekening houdend met de verteerbaarheid. Vervolgens geeft de tool adviezen om het aminozuurprofiel van de maaltijd compleet te maken. De AminoFit tool is echt een praktische tool. Kruizenga berekende dat een lunch van 2 volkoren boterhammen met pindakaas én te weinig eiwit bevat voor een maaltijd, én een onvolledig aminozuurprofiel heeft. Door een glas sojadrink toe te voegen, zijn hoeveelheid eiwitten en aminozuurprofiel wel compleet. Ook plant-based Chef Kenny van Dijk liet zien hoe je praktisch invulling kunt geven aan de eiwittransitie. Hij ontwikkelde 7 plantaardige recepten die lekker, vol smaak en haalbaar zijn én geschikt zijn voor in de zorg. Hij gebruikte hiervoor de ALPHA-tool van Pol Grootswagers: ‘Ook met deze tool breng je de eiwitkwaliteit van een maaltijd in kaart en worden meer factoren meegenomen: de aminozuursamenstelling, verteerbaarheid en combinaties van eiwitbronnen die elkaar aanvullen.’
Gepubliceerd op 9 december 2024
Door Angela Severs