Effect koolhydraatbeperking op bloeddruk en bloedlipiden

Een Britse huisarts adviseert zijn patiënten met diabetes type 2 of verstoorde bloedglucosewaarden een koolhydraatbeperkt en vetrijk dieet. In een “real life” observationeel onderzoek bij 154 patiënten uit zijn praktijk keek hij naar het effect op bloeddruk en bloedlipiden. Uit de resultaten blijkt een significante daling van de bloeddruk en verbetering van de bloedlipiden.

Verzadigd vet

Als de koolhydraten beperkt worden in de voeding, stijgt automatisch het vetgehalte in de voeding, en ook het gehalte aan verzadigd vet. Sommige behandelaars zijn bang dat dit ongunstig is voor de gezondheid van hart en bloedvaten. De Britse diëtistenassociatie (BDA) stelde daarom bijvoorbeeld in 2018 in een “policy statement” dat het koolhydraatbeperkte dieet effectief is bij diabetes, maar dat meer onderzoek nodig is naar de effecten op de lange termijn op de hartgezondheid. Deze studie in de eerste lijn is een mooie aanzet.

Twee jaar studie

De 154 deelnemers hadden een leeftijd tussen de 40 en 89 jaar. Bij 89 van hem was de diagnose diabetes type 2 gesteld. De deelnemers werden gemiddeld 2 jaar lang gevolgd (10-32 maanden). De patiënten kregen een koolhydraatbeperkt dieet voorgeschreven met maximaal 130 gram koolhydraten per dag. Het dieetadvies werd gegeven door een verpleegkundige of praktijkondersteuner. De patiënten kregen schriftelijk materiaal mee naar huis en konden deelnemen aan een maandelijkse groepsbijeenkomst, die ook toegankelijk was voor familieleden. De informatie werd heel simpel gehouden. Zo werd de deelnemers bijvoorbeeld verteld dat ze “witte” en “beige” producten (suiker, granen en aardappelen) konden verruilen voor “groene” producten (met name groenten).

Effect

De bloeddruk van de deelnemers daalde gemiddeld met 10,9 mm Hg en het gemiddelde gewichtsverlies was 9,5 kilo. Het gewichtsverlies alleen kan niet de daling van de bloeddruk verklaren. Sommige deelnemers hadden geen overgewicht aan het begin van de studie, maar toch daalde hun bloeddruk. Mogelijk speelt het een rol dat insuline zorgt voor retentie van natrium. Ook de bloedlipiden verbeterden: het totaal cholesterolgehalte daalde gemiddeld met 0,4 mmol/l en het triglyceridengehalte met 0,7 mmol/l. De totaal cholesterol:HDL-ratio daalde van 4,0 naar 3,4; een verbetering van 15 procent. Er werd 21,5 procent minder antihypertensiva voorgeschreven.

Discussie

Dit is een “real life” studie, dus er is geen sprake van een controlegroep en geen gerandomiseerde onderzoeksgroep. Het is ook niet bekend hoe zeer de deelnemers zich hielden aan het dieet en wat ze precies aten. De deelnemers vertelden hun behandelaars alleen maar dat ze minder suikers en zetmeel aten, en het gewichtsverlies lijkt dit te bevestigen. Het budget voor de studie van 6 jaar was slechts 7.500 euro. Opmerkelijk was dat sommige patiënten met hoge bloeddruk aan het begin van de studie de keuze kregen tussen medicijnen of het dieet. Iedereen koos voor het dieet. De auteurs hopen dat dit onderzoek op grote schaal wordt herhaald.

Bron: International Journal of Environmental Research and Public Health