Duidelijkere rol huisarts in herziene NHG-standaard Obesitas
De herziene NHG-Standaard Obesitas besteedt meer aandacht aan de verschillende oorzaken van obesitas. Het beschrijft duidelijk welke rol de huisarts heeft bij de diagnostiek en behandeling van zowel kinderen als volwassenen. In de nieuwe standaard is beperkt plaats voor gewichtsreducerende medicatie bij de behandeling van obesitas. Het voorschrijven hiervan valt onder het extra aanbod.
Rol huisarts bij obesitas
In Nederland heeft de helft van de volwassenen en 15 procent van de kinderen overgewicht of obesitas. Omdat obesitas een chronische aandoening is die tot uiteenlopende gezondheidsproblemen kan leiden, zijn preventie en behandeling belangrijk. Bij de herziening van de NHG-Standaard Obesitas is gekeken naar wat haalbaar is in de huisartsenpraktijk. De standaard verduidelijkt welke taken wel en niet bij de huisarts horen: preventie van overgewicht valt daar niet onder, en gewichtsreducerende medicatie is opgenomen als facultatief, extra aanbod.
Gewichtsreducerende medicatie bij volwassenen
Er is veel aandacht voor gewichtsreducerende medicatie, maar het bewijs voor werkzaamheid en veiligheid is nog beperkt. Recente studies laten zien dat GLP-1- en GLP-1/GIP-agonisten op korte termijn gewichtsverlies kunnen geven, maar over de langetermijneffecten bestaat nog onzekerheid. De onderzoeken betroffen vooral mensen met een BMI ≥ 35 die de medicatie combineren met een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI); het effect zonder GLI is onbekend. Volgens de herziene NHG-standaard Obesitas kan de huisarts gewichtsreducerende medicatie overwegen bij volwassenen met BMI ≥ 35 en gewichtsgerelateerde comorbiditeit of BMI ≥ 40. Voorwaarde is dat de patiënt minstens een jaar gemotiveerd aan een GLI heeft deelgenomen met minimaal 10 procent gewichtsverlies, en bereid is de leefstijlinterventie voort te zetten. Voorkeursmiddelen zijn liraglutide, semaglutide en naltrexon/bupropion.
Aandacht voor onderliggende oorzaken
Er is in de herziene richtlijn meer aandacht voor de combinatie van verschillende oorzaken van obesitas. Waar voorheen de nadruk lag op leefstijl als oorzaak, zijn er nu ook andere (combinaties van) oorzaken om te verkennen en zo nodig te behandelen of door te verwijzen. Variërend van een eetbuistoornis of traumatische ervaring, tot gewichtsverhogende medicatie of meer zeldzame hormonale of genetische oorzaken. De huisarts kan gebruikmaken van de website checkoorzakenovergewicht.nl om snel een goed overzicht te krijgen.
Kinderen met overgewicht
Ook de rol van de huisarts bij kinderen met obesitas is nu duidelijker beschreven in de standaard. Signalering van overgewicht en obesitas bij kinderen gebeurt meestal bij de jeugdgezondheidszorg (JGZ). Daarnaast heeft ook de huisarts een signalerende rol en verwijst naar het sociale domein zoals de JGZ of het wijkteam, of een kinderarts.
Gepubliceerd op 17 oktober 2025
Door Sophie Luderer
Reageer op dit artikel
Als je de aanbevelingen in de NHG standaard obesitas leest is een een minimale rol voor de diëtist ingeruimd. De standaard is een opsomming van alle aspecten die bij diagnostiek en behandeling een rol spelen en benadrukt vooral dat de huisarts de regisseur van de zorg in de eerste lijn is. Het is dus aan de diëtist in de eerste lijn om te laten zien wat zij met deze patiënten kan. Ik twijfel er niet aan dat diëtisten al een goede samenwerking met hun verwijzers hebben. Bij KDOO hebben we genoeg evidence om de rol van de diëtist bij kinderen en volwassenen te onderbouwen.