Diëtist publiceert over ketogeen dieet bij reuzengroei

Een ketogeen dieet kan uitkomst bieden voor patiënten met acromegalie (“reuzengroei”). Bij 10 van de 11 patiënten normaliseerde het serumgehalte van groeifactor IGF-1 bijna volledig binnen 2 weken. Dat ontdekten onderzoekers van het Eramus MC in Rotterdam, waaronder diëtist Kirsten Berk. De resultaten zijn gepubliceerd in The New England Journal of Medicine.

Acromegalie

Acromegalie is een zeldzame ziekte waarbij een goedaardige tumor groeit in de hypofyse. Hierdoor wordt te veel groeihormoon en groeifactor IGF-1 geproduceerd, waardoor patiënten extreem lang kunnen worden als ze de ziekte op jonge leeftijd krijgen. Ontstaat de tumor op latere leeftijd, dan blijft het lichaam gestaag in de breedte doorgroeien, waardoor patiënten buitengewoon grote handen, voeten en een vergroving van het gezicht ontwikkelen. De diagnose wordt jaarlijks bij 50 tot 100 Nederlanders gesteld.

Behandeling

De tumor wordt meestal pas laat ontdekt, waardoor die vaak niet meer volledig te verwijderen is door neurochirurgie. Patiënten krijgen dan injecties met het langwerkende hormoon somatostatine. Dit medicijn remt de groeihormoonproductie in de hypofyse af. Ongeveer de helft van alle patiënten met acromegalie reageert echter niet goed genoeg op deze gebruikelijke behandeling: hun IGF-1 waardes blijven nog te hoog. Dat was ook het geval bij de proefpersonen die meededen in de studie. Normaal gesproken wordt dan naast de somatostatine-injecties een duur medicijn ingezet (pegvisomant, kost circa 75 tot 230 euro per dag). In deze studie is niet pregvisomant, maar een ketogeen dieet ingezet naast de somatostatine-injecties.

Effect ketogeen dieet

Het ketogene dieet in de studie bevatte maximaal 35 gram koolhydraten per dag. Dit vermindert de aanmaak van insuline en daardoor kan de lever veel minder IGF-1 aanmaken. Uit het onderzoek blijkt inderdaad dat een ketogeen dieet bij deze patiënten het verhoogde IGF-1 kan normaliseren. Bij 10 van de 11 proefpersonen werden zowel het gehalte aan groeihormoon als ook IGF-1 normaal. Deelnemers rapporteerden bovendien een gunstig effect op hun welbevinden: ze voelen zich fitter en energieker. Na 2 weken ketogeen dieet besloot de helft van de patiënten het dieet in een iets minder strenge vorm (met maximaal 80 gram koolhydraten per dag) voort te zetten. Dat leidde bij 3 van de patiënten zelfs tot een dosisvermindering van de somatostatine-behandeling. Deelnemer Peter van Tilburg zegt daar over: ‘Hierdoor heb ik veel minder last van de bijwerkingen. Het voelt goed om mijn gezondheid meer zelf in de hand te hebben.’

Aanvullende behandeling

De onderzoekers concluderen dat een ketogeen dieet mogelijk zinvol kan zijn als aanvullende behandeling bij acromegalie. Wel benadrukken ze dat het gaat om een kleine, kortlopende studie. Of het ketogeen dieet bij patiënten met acromegalie een relevant en langdurig effect heeft, moet nog verder worden onderzocht. Daarnaast is een streng ketogeen dieet moeilijk vol te houden en daardoor niet voor iedereen weggelegd.

Bron: Erasmus MC