Diëtist promoveert op onderzoek bij nierpatiënten

Manouk Dam is nierdiëtist in het Amsterdam UMC en promoveerde onlangs aan de Vrije Universiteit. Ze deed onderzoek naar het effect van gecombineerde beweeg- en voedingsinterventies en nachtelijke hemodialyse op fysiek functioneren en protein-energy wasting. Ook vergeleek ze verschillende methodes om de eiwitbehoefte van hemodialysepatiënten te berekenen.

Verbetering van de loopafstand

In het eerste deel van haar proefschrift voerde Dam een systematische literatuurreview uit naar de effecten van gecombineerde interventies bij patiënten met chronische nierschade. Beweging in combinatie met voldoende eiwitinname blijkt het meest effectief voor het behoud van spiermassa en spierkracht. Hierdoor verbetert de loopafstand, zo blijkt uit 9 studies onder in totaal 334 patiënten. Er werd geen verschil gevonden in andere uitkomstmaten zoals protein-energy wasting, spierkracht en kwaliteit van leven.

Nachtelijke hemodialyse

Hemodialyse is voor patiënten met chronische nierschade levensverlengend, toch blijft het risico op hart- en vaatziekten en vroegtijdige sterfte hoog. Hierdoor groeit de interesse in alternatieve vormen zoals nachtelijke hemodialyse. Onderzoek toont aan dat deze langere dialysesessies gedurende de nacht zorgen voor een betere verwijdering van afvalstoffen, een betere bloeddruk en mogelijk een hogere overleving. Ook bij dialysecentrum Diapriva in Amsterdam, waar Dam eveneens werkt, ervaren patiënten een toename in fitheid na het overstappen op nachtelijke dialyse. Dat vormde mede de aanleiding voor het opzetten van de DiapriFIT-studie.

DiapriFIT studie

In de DiapriFIT-studie onderzocht Dam 2 verschillende groepen: 32 patiënten die overstapten naar nachtelijke hemodialyse (3x per week 8 uur) en 33 patiënten in de controlegroep die overdag hemodialyse bleven ondergaan (3x per week 4 uur). In de nachtelijke hemodialysegroep verbeterde de loopafstand, zelf-gerapporteerde scores voor fysiek functioneren en de beoordeling van de algehele voedingstoestand. Er is geen verschil gevonden in onder andere voedingsinname, gewicht, lichaamssamenstelling, beenkracht en balans. Op basis van resultaten concludeert Dam dat nachtelijke hemodialyse een positieve bijdrage levert aan fysiek functioneren en protein-energy wasting. Ze vindt dat er meer aandacht mag komen voor nachtelijke hemodialyse als behandelmogelijkheid.

Berekenen van de eiwitbehoefte

Tot slot is er bij 115 patiënten met hemodialyse onderzoek gedaan naar verschillende manieren om de eiwitbehoefte te berekenen. Er blijken grote verschillen tussen de eiwitbehoefte berekend op basis van (gecorrigeerd) gewicht en de eiwitbehoefte berekend op basis van de bio-impedantiemeting. Verschillen lopen op tot 20-30 gram eiwit en nemen toe bij overgewicht, obesitas en vrouwen. Volgens Dam is er behoefte aan meer onderzoek en zou er consensus bereikt moeten worden over geschikte manieren om de eiwitbehoefte te schatten bij dialysepatiënten.

Lees hier het proefschrift “Fysiek functioneren en voedingstoestand bij patiënten met chronische nierschade en nachtelijke hemodialyse”.

Bron: Voeding & Beweging NU