Belgische dialysecentra bieden vaak onvoldoende zorg 

Veel Belgische nierdialysecentra kunnen nierpatiënten geen voldoende diverse zorg bieden. In sommige centra ontbreken essentiële onderdelen, zoals dieetbegeleiding of een systematische kwaliteitsbeoordeling. Dat blijkt uit een audit van de Eenheid Audit Ziekenhuizen. Een van de oorzaken is het structurele personeelstekort, waar 3 op de 4 dialysecentra in België mee kampt. 

Beperkte behandeling op maat

In 2016 paste het Belgische Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering Riziv de terugbetaling van dialysezorg aan. Hierdoor werden meer vormen van nierdialyse vergoed en konden patiënten beter kiezen voor een behandeling op maat. In de praktijk heeft die maatwerkzorg echter nauwelijks ingang gevonden, blijkt uit het auditrapport. Zo wordt in 4 van de 52 onderzochte dialysecentra geen peritoneale dialyse (PD) als standaard behandeloptie aangeboden, ondanks het feit dat dit een wettelijk bepaalde erkenningsvoorwaarde betreft. In 3 van deze 4 centra is er wel een samenwerking met een ander centrum voor patiënten die toch PD willen in plaats van hemodialyse (HD). 

Multidisciplinair predialysepad

Uit het rapport blijkt ook dat slechts 80 procent van de centra beschikt over een multidisciplinair predialysepad. Predialyse is de periode waarin de nierfunctie van een patiënt geleidelijk achteruitgaat en een nierfunctievervangende behandeling (zoals dialyse of transplantatie) mogelijk nodig is. Een predialysepad heeft als doel patiënten in deze fase correct te informeren en voor te bereiden op mogelijke dialysebehandelingen of transplantatie. Een standaardprocedure voor het beoordelen van de levenskwaliteit en de prognose, evenals een zorgplan, ontbreekt echter vaak.  

Dieetbegeleiding

In de meeste centra kregen de dialysepatiënten altijd dieetbegeleiding door één of meer “toegewezen” diëtist(en). In de helft van de centra werd de diëtist al betrokken vanaf het predialysepad. Op enkele uitzonderingen na was de rol van de diëtist duidelijk ingevuld. Op het vlak van opvolging van de adviezen en betrokkenheid vanaf het predialysepad is er volgens het Riziv nog ruimte tot verbetering. De enkele centra die onvoldoende beroep deden op een diëtist krijgen dit individueel teruggekoppeld. 

Personeelstekort

Volgens de centra zelf ligt de oorzaak van de ontoereikende nierzorg vooral bij het structurele personeelstekort. Maar liefst 75 procent van de centra geeft aan niet over voldoende verplegend personeel te beschikken. Dat maakt het ook moeilijker om thuisdialyses zoals PD of thuishemodialyse beschikbaar te maken. ‘De begeleiding van patiënten in de thuissituatie vraagt veel tijd en middelen, en is financieel nadelig voor verschillende partijen, waaronder de patiënt zelf’, aldus het Riziv. 

Aanbevelingen vanuit de audit

Het integrale rapport van de audit bevat een dertigtal aanbevelingen om de situatie te verbeteren. Zo stelt het Riziv voor om centra te verplichten minstens 2 vormen van dialyse aan te bieden: HD en PD. Elk centrum zou patiënten moeten informeren over alle behandelmogelijkheden en hen daarop moeten voorbereiden. Daarvoor zijn minimaal een nefroloog, een specifiek opgeleide verpleegkundige, een diëtist en een patiëntenbegeleider nodig. Ook het contact met huisartsen moet worden versterkt, adviseert het Riziv. 

Bron: De Specialist